مرثیه‌ای بر مرثیه‌خوان مدائن (نقد و بررسی کتاب مرثیه‌خوان مدائن)

دیوان خاقانی از آثار شایستۀ ادبیات فارسی است که به دیریابی و دشوارفهمی مشهور است. ازاین‌رو، در مقایسه با دیگر دیوان‌های شعر فارسی دیوان خاقانی کم‌‌تر مورداقبال شارحان قرار گرفته‌ است. در این میان، گزیده‌گویی و گزیده‌گزینی دامن دیوان خاقانی را نیز رها نکرده‌ است و گزیده‌‌هایی چند از قصاید خاقانی شرح و منتشر شده‌ است. یکی از این آثار کتابی است با عنوان مرثیه‌خوان مدائن که به‌قلم آقایان محمدرضا برزگر‌خالقی و محمدحسین محمدی نوشته شده و انتشارات زوار آن را در 224 صفحه و در قطع وزیری اولین‌بار در بهار 1379 منتشر کرده‌ است. در این مقاله، ضمن بررسی ‌تالیف مذکور، به برخی از ناراستی‌‌‌ها و نادرستی‌‌های واردشده به آن اشاره می‌شود. از جملۀ اشکالاتی که به‌تفصیل درمورد آن سخن گفته‌ خواهد شد، می‌توان به این موارد اشاره کرد: استفاده از آثار دیگران بدون ارجاع به آن‌ها، سکوت درمقابل ابیات دشوار و مسئله‌دار خاقانی، دریافت‌‌های نادرست از برخی ابیات، منابع آشفته، اشکالات تایپی فراوان، درنظرنداشتن برخی جوانب شعری خاقانی. ازاین‌رو، با بررسی موارد فوق، نشان داده می‌شود که جایگاه علمی کتاب مذکور با چالش جدی‌ای مواجه است.

An Elegy to Cities’ Reciter of Elegies (A Critique on the Book Cities’ Reciter of Elegies)

The complete poetical work of Khaghani (Khaghani’s Divan) is one of the worthy works of Persian literature that is famous for being difficult to obtain and understand. Thus, Khaghani’s Divan has been less favored by commentators than other Divans of Persian poetry. In the meantime, the felicity and excerpts have impeded Khaghani’s Divan as well, and several excerpts from Khaghani’s odes (qasidas) have been described and published. One of these works is a book entitled & Cities’ Reciter of Elegies &, written by Mohammad Reza Barzegar Khaleghi and Mohammad Hussein Mohammadi and published by Zovvar Publications in 224 pages. The present paper reviews this work and also points to some of the falsehoods and inaccuracies that have been attributed to it. Problems that will be discussed in detail include using the works of others without citing them, silence against difficult and problematic Khaghani’s verses, misinterpretations of certain verses, confusing sources, many typographical errors, and omitting some aspects of Khaghani’s poetry.