نقد و بررسی فصل پنجم از کتاب جامع زبان‌ها و زبان‌شناسی آسیای غربی: رویکردی منطقه‌ای با عنوان «منطقۀ کاسپین و جنوب آذربایجان: کاسپین و تاتی»

هدف از پژوهش حاضر نقد و بررسی پژوهشی با عنوان «منطقۀ کاسپین و جنوب آذربایجان: کاسپین و تاتی» نوشتۀ دونالد ال. استیلو (2019) ‌‌است. این پژوهش که در قالب فصل پنجم از کتاب زبان‌‌ها و زبان‌‌شناسی آسیای غربی: رویکردی منطقه‌‌ای سازمان‌دهی شده است، خود شامل ده بخش و زیربخش‌‌هایی متعدد است. از لحاظ نظری و روش‌‌‌شناسی، این پژوهش برمبنای زبان‌‌شناسی منطقه‌‌ای (areal linguistics) و رده‌‌شناسی منطقه‌‌ای (areal typology) است و به بررسی ویژگی‌‌های جغرافیایی، واژگانی، دستوری، و آوایی دو خانوادۀ زبانی ایرانی شمال غربی، یعنی کاسپین و تاتی، می‌‌پردازد که در مناطق جغرافیایی جنوب و غرب دریای خزر تکلم می‌‌شوند. در تقسیم‌‌بندی ارائه‌شده در زبان‌‌های کاسپین و تاتی، استیلو دسته‌‌بندی جدیدی را با عنوان «تاتی‌‌مانندها» (tatoid) نیز معرفی می‌کند که شامل گونه‌های «رودباری» و «طالقانی» است. از نظر استیلو علت این طبقه‌بندی خاص آن است که این دو گونه دراصل زبان‌‌های تاتی بودند که به‌دلیل تاثیرات شدید کاسپین و فارسی تمامی ویژگی‌‌های ساختاری تاتی را از دست داده‌‌اند. از اهم نتایج این پژوهش می‌توان دسته‌‌بندی جدید فوق را، که استیلو نخستین‌بار در این اثر معرفی کرده، برشمرد. علاوه‌برآن، تعیین مرزهای هم‌گویی گروه‌‌های تاتی و کاسپین که تقریباً با مرزهای جغرافیایی ایران و همسایگان شمالی‌‌اش انطباق نسبی یافته است، کاری نو در زبان‌شناسی منطقه‌‌ای به‌شمار می‌رود.

A Critical Review of the Chapter Five of The Languages and Linguistics of Western Asia: An Areal Perspective Entitled: “The Caspian Region and South Azerbaijan: Caspian and Tatic”

The purpose of this research is to introduce and present a critical review of the chapter entitled “The Caspian region and south Azerbaijan: Caspian and Tatic”, by Donald L. Stilo. Formally, his research is encased into a book as a full chapter, including 10 sections. In theory and methodology, this research is based on areal linguistics and areal typology, respectively. The research investigates the geographical, lexical, grammatical, and phonological characteristics of Caspian and Tati, two North Western Iranian (NWI) language families, which are spoken in the south and west of the Caspian sea region. In addition to these two groups, Stilo introduces a new group called ‘Tatoids’, which includes Rudbari and Taleqani. According to Stilo, this special status for this recent type is that these two varieties were originally Tatic which, under the intense influences of Caspian and Persian, have lost all their Tatic grammatical structures. New findings of this research are the introduction of Tatoid language group and the determination of the linguistic isoglosses of Tatic and Caspian language groups which are located almost on the geographical borders among Iran and its northern neighbors.