معرفی و نقد کتاب بهداشت زبان

مقالۀ حاضر به نقد ترجمۀ کتاب بهداشت زبان (1395) نوشتۀ دبورا کمرون (2012) اختصاص دارد. کار بررسی و نقد ترجمۀ این کتاب برمبنای مدل نقد ترجمۀ خانم کاتارینا رایس (reiss 2000) و در سطوح مختلف معنایی، دستوری، واژگانی، و سبکی به‌انجام خواهد رسید. در این مقاله هم‌چنین اصل کتاب کمرون و اهم مباحث مطرح‌‌شده در آن معرفی خواهد شد. کمرون در این کتاب دیدگاه‌‌های حامیان پاکی زبان و گروه مقابل آن‌ها، یعنی زبان‌شناسان، را بررسی و نقد می‌کند. وی هم‌چنین یک‌رشته گفتمان‌ها، سیره‌ها، اعمال، و اقداماتی را معرفی می‌‌کند که حول محور کنترل تغییر در زبان قرار می‌‌گیرند و به این فعالیت‌‌ها و اقدامات نام کلی «بهداشت زبان» را اطلاق می‌کند. یافته‌‌های این بررسی نشان می‌‌دهند که متن ترجمۀ این کتاب در هیچ‌یک از سطوح موردبررسی در مدل رایس به تعادل دست نیافته است. بدفهمی و انتقال نادرست معانی و مفاهیم، گرته‌برداری دستوری، ناروانی متن، برابریابی‌های نامناسب، و آمیختن سبک گفتاری با نوشتار ازجمله اشکالاتی است که در متن ترجمه به‌وفور مشاهده می‌شود. درنتیجه می‌‌توان گفت که کیفیت متن ترجمه به‌هیچ‌روی درخور زبان مشترک ایرانیان نیست.

A Review on Verbal Hygiene

The present paper aims at introducing “Verbal Hygiene” by Deborah Cameron (1995, 2012) and assessing the quality of its translation into the Persian Language. In her book, Cameron discusses longstanding debates among proponents of two competing perspectives on language use. On the one hand, there are the traditionalist grammarians who contend that any change is undesirable. Accordingly, they seek to prescribe standards for using language. On the other hand, there are the linguists who argue that language is naturally in a state of flux. “Verbal Hygiene” is a term coined by Cameron to refer to all discourses, practices, and measures directed at regulating language. In this paper, the quality of the Persian translation of the book was assessed based on the model proposed by Katharina Reiss for translation criticism (Reiss, 2000), and it was shown that the translation is poor and quite unsatisfactory. Misinterpretation of the source text, incorrect rendering of the concepts and meanings, grammatical calques, lack of fluency, inappropriate equivalents, and intermingling spoken and written styles of language use are among the deviations in the target text.