اصول و قواعد فقهی و حقوقی متناظر بر تحصیل دلیل در حقوق کیفری ایران با تاکید بر رویۀ قضایی دیوان کیفری بین‌المللی

«تحصیل دلیل» یکی از موضوع‌های مهم و اساسی در حقوق کیفری ایران و دیوان کیفری بین‌المللی است که برمبنای آن بدون دلیل امکان کشف و انتساب جرم به متهم و اجرای مجازات و اعلام برائت و بی‌گناهی مرتکب امکان‌پذیر نیست. از مهم‌ترین اصول حاکم بر تحصیل دلیل در حقوق کیفری ایران و دیوان کیفری بین‌المللی می‌توان اصل مشروعیت تحصیل دلیل، اصل برائت، اصل ارزیابی آزادانۀ دلیل، اصل آزادبودن تحصیل دلیل، و اصل قانون‌مندبودن دلیل را نام برد که رعایت‌نکردن این اصول و تحصیل دلیل از طریق نامشروع نه‌تنها برخلاف حقوق بشر و حفظ شان و کرامت انسانی و مجریان دادگستری است، بلکه از موجبات نقض رای در دادگاه تجدیدنظر است. هرچند در حقوق کیفری ایران مقررات واضح و روشنی دراین‌خصوص وجود ندارد، ولی در رویۀ قضایی دیوان کیفری بین‌المللی رعایت‌نکردن آن اصول از موجبات ابطال فرایند تحقیق و دادرسی است. در این مقاله سعی می‌شود جوانب مختلف این مسئله بررسی شود و راه‌کاری درآن‌خصوص ارائه گردد.

Jurisprudential and Legal Principles and Rules Corresponding to the Obtaining of Evidence in Iranian Criminal Law Emphasizing the Procedure of the International Criminal Court

The obtaining of evidence is one of the most important and fundamental subjects in Iranian criminal law and the International Criminal Court. According to it, without evidence, it is not possible to detect a crime and attribute the crime to the accused and to execute punishment and acquit the perpetrator. Among the most important principles governing the obtaining of evidence in Iranian criminal law and the International Criminal Court, we can name the principle of legitimacy of obtaining of evidence, the presumption of innocence, the principle of free evaluation of evidence, the principle of freedom of obtaining of evidence, and the principle of legality of evidence that nonobservance of these principles and obtaining of evidence through illegitimate ways is not only against human rights and the dignity of humans and the administrators of justice but also causes a reversal of the verdict in the Court of Appeal. Although there are no clear provisions in Iranian criminal law in this regard, in the procedure of the International Criminal Court, nonobservance of those principles is one of the reasons for the invalidity of the investigation process. This article tries to deal with different aspects of this subject and provide solutions to that.