نگرشی انتقادی بر سرچشمه‌ها و دکترین فاشیسم

کتاب سرچشمه‌‌ها و دکترین فاشیسم یکی از اساسی‌‌ترین متون فاشیسم است که به‌قلم مهم‌‌ترین فیلسوف فاشیسم یعنی جیوانی جنتیله نگاشته شده است. اهمیت کتاب در درجۀ نخست به‌دلیل ارائۀ توجیهی نظری از فاشیسم به‌مثابۀ ایدئولوژی است. ما در این مقاله، ضمن بررسی ایده‌‌های مختلف مطرح‌شده از سوی جنتیله در کتاب، منطق درونی آن را در توجیه ایدئولوژی فاشیسم در ایتالیا بازگو خواهیم کرد. سعی ما این خواهد بود که تاحد امکان نشان دهیم سامانۀ نظری جنتیله در ارائۀ الگویی نظری برای پشتیبانی فاشیسم در ایتالیا موفق بوده است یا خیر. ایدۀ اصلی مقاله این است که اندیشۀ سیاسی جنتیله به‌سبب ماهیت ایدئولوژیک خود واقعیت را مصادره‌به‌مطلوب و وارونه تفسیر می‌‌کرد و این عدم تطابق با واقعیت، که تجربۀ فاشیسم نیز سنخی از آن است، حاکی از این نکته بود که تفکر ایدئولوژیک، افراط‌‌گرایی، و خشونت هرگز نمی‌‌تواند به سیاستی بادوام بدل شود. اگرچه خشونت و افراط در کوتاه‌مدت باعث کسب قدرت می‌شود، در بلندمدت به سیاستی علیه خود بدل می‌‌شود. چنان‌که در نتیجه‌‌گیری آورده‌‌ایم، کاربست خشونت در سیاست فاشیستی یکی از اصول اندیشۀ سیاسیِ جنتیله است که درنهایت در حفظ فاشیسم نافرجام ماند.

A Review and Criticism On Origins and Doctrine of Fascism

Giovanni Gentile is the most important philosopher of fascism. His influential book Origins and Doctrine of Fascism has a key role in the theoretical aspects of fascism. In other words, the significance of this book is providing a theoretical justification of fascism as an ideology. In the present article, by studying the different ideas raised by Gentile, I attempt to clarify how Gentile explains the internal logic of Italian fascism. I will try as much as possible to show how Gentile provides a theoretical support for fascism in Italy. Furthermore, the article has a critical review of this book in the last part.