روشن‌گری و توتالیتاریانیسم: نقد کتاب critique and crisis: enlightenment and the pathogenesis of modern society (نقد و بحران: روشن‌گری و آسیب‌زاییِ جامعة مدرن)

محور اصلی بحث در این مقاله نقد و بررسی کتاب نقد و بحران: روشن‌گری و آسیب‌زایی جامعة مدرن، نوشتة راینهارت کوزلک، است. این کتاب نخستین‌بار در سال 1959م به‌زبان (اصلی) آلمانی منتشر شده است و آخرین ترجمة آن در سال 1988م به‌زبان انگلیسی در انتشارات the mit press منتشر شده است. تلاش برای نشان دادن و توضیح ریشه‌‌های توتالیتاریانیسم قرن بیستمی در «روشن‌گری» قرن هجدهمی وجه اصلی همت کوزلک در این کتاب است. مطلقه‌‌‌‌‌گرایی در اروپا و ساختار دوگانة تابع/ متبوع و اخلاق شخصی/ سیاست عمومی آن به‌‌مثابۀ بستر ظهور روشن‌گری عملاً مانع رهایی‌بخشی مدنظر روشن‌گری شده و خود در تحلیل نهایی در دامی بزرگ‌تر درغلتیده است. چالش‌‌‌‌های سیاسی انضمامی متعاقب فروپاشی مطلقه‌‌‌گرایی، به‌ویژه بعد از 1789م به بعد، روشن‌گری را درگیر خلق الگوهایی از اندیشیدن و رفتار اخلاقی کرده که تناقض‌‌های لاینحل ناشی از آن تسلیم‌شدن دربرابر تصویری اوتوپیایی از جامعه و پیش‌بردن ریاکارانة آن را موجب شده و راه را بر ترور و دیکتاتوری گشوده است. به‌نظر می‌رسد ایدة اصلی کوزلک در نقد روشن‌گری و ادعای درهم‌تنیدگی آن با توتالیتاریانیسم قرن بیستم که به‌تاثیراز ایدة کارل اشمیت، در کتاب لویاتان در نظریة دولت تامس هابز است، عمدتاً تصویری جانب‌دارانه و گزینشی است.

Enlightenment and TotalitarianismA Book Review of Critique and Crisis, Enlightenment and the Pathogenesis of Modern Society

The main focus of this article is a review of Critique and Crisis, Enlightenment and the Pathogenesis of Modern Society by Reinhart Koselleck. Critique and Crisis was first published in German in 1959 and published in English in 1988 by The MIT Press. Koselleck’s book attempts to explain the Utopian ideas of the twentieth century by looking at their origins in the eighteenth. The main idea of Critique and Crisis is that the Enlightenment itself became Utopian and even hypocritical becauseas far as continental Europe was concernedit saw itself excluded from political powersharing. The structure of Absolutism, which was rooted in the dichotomy between sovereign and subject, between public policy and private morality, prevented the Enlightenment and the emancipation movement produced by it from seeing itself as a political phenomenon. Instead the Enlightenment developed patterns of thought and behaviour which, at the latest from 1789 onwards, foundered on the rocks of the concrete political challenges that arose. The Enlightenment succumbed to a Utopian image which, while deceptively propelling it, helped to produce contradictions that could not be resolved in practice and prepared the way for the Terror and for dictatorship. The main idea of Koselleck’s book seems to be based on the idea of Carl Schmitt in The Leviathan in the State Theory of Thomas Hobbes, which he explains and expand in this book. Koselleck’s critique and its historical entwinement with twentiethcentury totalitarianism is a biased or willfully selective picture.