بررسی انتقادی کتاب مطالعات اجتماعی فناوری؛ تاملات نظری و میان‌رشته‌ای

هدف این مقاله ارزیابی نقادانۀ کتاب مطالعات اجتماعی فناوری؛ تاملات نظری و میان‌رشته‌ای به گردآوری و ویرایش رضا صمیم است. این کتاب در قلمرو مطالعات علم و فناوری جای دارد. مطالعات علم و فناوری به‌منزلۀ حوزۀ مطالعاتی میان‌رشته‌ای، در فضای علمی ایران هم‌چنان نوپاست و پژوهش‌گران به آن توجه کمی داشته‌اند. انتشار این کتاب به غنای ادبیات علمی این حوزه در کشور کمک بسیاری کرده است. از مزایای این کتاب، ارائۀ برخی ملاحظات بومی و فرهنگی کشور ذیل حوزۀ مطالعاتی مذکور است. مقالات این مجموعه را افراد مختلف نگارش کرده‌اند و نقش ویراستار در یک‌دست‌کردن و برقراری پیوند میان مقالات کم‌رنگ بوده است. ارائۀ مباحث نظری و میان‌رشته‌ای در اغلب مقالات، عمدتاً متمرکز بر دیدگاه جامعه‌شناسی فناوری است و ازاین‌رو، به‌نظر می‌رسد دیدگاه حاکم بر کتاب به نگاه سنتی و متعارف در رابطۀ میان علم و فناوری و جامعه نزدیک‌تر است تا به رویکرد جدید مطالعات علم و فناوری. هم‌چنین تفکیک مقالات این مجموعه میان تاملات نظری و میان‌رشته‌ای ذیل یک حوزۀ مطالعاتی میان‌رشته‌ای چندان معنادار نیست و شاید تفکیک موجه بایستی میان دو تاملات نظری و موردپژوهی‌های مقتضی تحقق می‌یافت.

Critical Review of the BookSocial Studies of Technology;Theoretical and Interdisciplinary Reflection

The purpose of this article is to critically evaluate the book titled “Social Studies of Technology: Theoretical and Interdisciplinary Reflection” by Reza Samim. Science and Technology Studies is an interdisciplinary field that has been ignored in the Iranian scientific context and has not received much attention by scientists and researchers. The publication of this book has helped to enrich the scientific literature of this field in the country. Another advantage of this book is to provide some of the local and cultural considerations in the area of science and technology studies. The content evaluation of the book shows that since the book editor had not had a clear picture of the questions in this field of study, he was not very successful in organizing the articles in both theoretical and interdisciplinary reflections. The presentation of the theoretical and interdisciplinary topics in most papers is mainly focused on the sociological perspective of technology and, therefore, its viewpoint seems to be closer to the traditional and conventional view in which the relationship between science and technology and society than to new approach named Science and Technology Studies. Also, categorizing the book’s articles into two sections of theoretical and interdisciplinary reflections is not very meaningful considering interdisciplinary field of study, and perhaps a justified distinction should be made between the two sections of theoretical reflections and appropriate case studies.