نقدی بر کتاب فهم علم اجتماعی از چشم‌انداز نظریۀ کنش‌گر شبکه

کتاب فهم علم اجتماعی در نقد رویکردهای پوزیتیویستی به علم اجتماعی و نیز رویکردهای تعین‌گروانه در علوم اجتماعی‌ چه تعین‌گرایی زیست‌شناختی، چه اجتماعی، و چه روان‌شناختی‌ خوب عمل می‌کند. تریگ، در ساحت واقع‌گرایی انتقادی، بسیاری از دوگانگی‌های رایج را به‌خوبی و به‌تفصیل به‌نقد می‌کشد و با نقد دوگانگی واقع‌گرایی خام/ ناواقع‌گرایی تلاش می‌کند، درعین گذار از روش‌شناسی‌های خام پوزیتیویستی و واقع‌گرایان غیرانتقادی، راهی را برای ارزیابی و داوری عقلانی باز کند. بااین‌حال، چنان‌که خواهیم دید، تریگ روش‌شناسی‌اش را خوب نمی‌پروراند؛ او از عینیت و ارزیابی بی‌طرفانۀ عقلانی دم می‌زند، ولی دست‌مایه‌ای در اختیار خواننده قرار نمی‌دهد. ازاین‌گذشته، فهمی که از چیستی جامعه و ساختارها و واقعیت‌های اجتماعی دارد ممکن است وجه تجربه‌گروانۀ روش‌شناسی‌اش را به‌خطر بیندازد. هم‌چنین، بعضی از بحث‌های تریگ در حوزۀ عقلانیت ابهام دارد و در نقد برساخت‌گرایان و نسبی‌گرایان چندان دقیق عمل نمی‌کند.

A Critique of the Book Understanding Social Science from the Perspective of Actor-Network Theory

Roger Trigg’s Understanding Social Science does a good job of criticizing positivist and deterministic approaches to social science, either biological, social, or psychological. In the context of critical realism, Trigg criticizes in a good and detailed way many of the common dichotomies, amongst which naive realism / nonrealism is most important. Although Trigg attempts to go away from positivistic and noncritical methodologies, and in result opens up a way for rational evaluation and judgment, as we shall see, he does not develop his methodology very well; moreover, his understanding of what society is and what social structures and realities are made of may endanger the empirical aspect of his methodology. Furthermore, it seems to me that some of Trigg’s arguments in the field of rationality are ambiguous and do not go far enough in the critique of constructivists’ and relativists’ attitudes.