تحلیل و نقد نظریۀ سیستم‌های نیکلاس لومان

نیکلاس لومان از برجسته‌ترین نظریه‌پردازان سیستمی ‌است. نظریۀ سیستمی‌ با ایده‌های تالکوت پارسونز در جامعه‌شناسی شکل گرفت. نقطۀ آغازین نظریۀ سیستمی‌ ‌لومان تحت‌تاثیر پارسونز بوده است، اما لومان با مطرح‌کردن رویکردی تلفیقی و ترکیب عناصر کارکردگرایی ساختاری پاسونز، با نظریۀ سیستم‌های عام و مفاهیمی ‌‌از زیست‏شناسی شناخت و سیبرنتیک و پدیدارشناسی، خود را به‌‌مثابۀ برجسته‏ترین نظریه‏پرداز سیستم‌ها معرفی کرد. «سیستم» و «محیط» دو مفهوم اصلی در فهم نظریۀ لومان است. کلید درک نظریۀ سیستمی ‌لومان در تمایز سیستم از محیطش نهفته است. در نظریۀ لومان یکی از محوری‏ترین وظایف سیستم کاهش پیچیدگی‌های محیط است. سیستم‌ها عناصر اصلی خودشان را تولید و مرزها و روابط میان ساختارهای درونیشان را تنظیم می‏کنند، هم‌چنین ازنظر لومان سیستم‌ها خود‏ارجاع و بسته‌‏اند. مقالۀ حاضر برای تحلیل نظریۀ سیستمی ‌از اصلی‌ترین مفاهیم لومان بهره جسته و به شرح و نقد هریک از این مفاهیم در نظام فکری لومان پرداخته است.

Analysis and Critique of Luhmann’s System Theory

Niklas Luhmann is the most prominent system theorist. System theory took shape with Talcott Parsons ideas in sociology. The starting point of Luhmann’s system theory has been influenced by Parsons, proposing an integrated approach combining elements of Parsons structural functionalism and general systems theory and some concepts of cognitive biology, cybernetics, and phenomenology. Luhmann has introduced himself as the most prominent system theorist. Two main concepts in understanding the theory of Luhmann are system and environment. The key to understand Luhmann’s system theory has been hidden in the differentiation of system from its environment. One of the most basic roles of a system is to reduce the complexity of the environment. Systems produce their basic elements, regulate the borders and the relations in their structures, and are closed and selfreferential. The present paper aims to analyze the system theory from the main concepts of Luhmann and to explain and criticize each of these concepts in Luhmann’s intellectual system.