ما ایرانیان در ترازوی نقد

خلقیات بحث‌انگیز ایرانیان نزدیک به دو قرن است که توجه ایرانیان را به خود جلب کرده و سبب تالیف کتاب‌های بسیاری در این زمینه شده است. کتاب ما ایرانیان، تالیف مقصود فراستخواه، از آخرین کتاب‌هایی از این دست است که با اقبال عمومی روبه‌رو شده است. نویسنده تلاش کرده پس از نشان‌دادن بحث‌انگیزبودن خلقیات ایرانیان، با نگاهی علمی و ازمنظر نظریه‌های جامعه‌شناختی یک الگوی نظری تلفیقیِ سیستمیِ چندسطحی برای توضیح و تبیین این خلقیات ارائه دهد.در مقاله پیش‌رو، نشان داده شده که اولا ًتلاش نویسنده برای تدوین چنین الگویی مقرون به توفیق نبوده و التقاط نظری به‌جای تلفیق نظری نشسته و درنهایت به‌سمت نظریه‌های ساختارمحور کشیده شده است؛ ثانیا ًتکثر نظریه‌های به‌کارگرفته‌شده سبب نوعی اغتشاش نظری شده و ثالثا ًاز نظریه‌های مورداستفاده یا برداشت درستی نشده یا تحلیل و تبیین برآمده از آن‌ها نادرست و در بعضی موارد متعارض است.

A Critique of We Iranians

Iranians’ controversial ethos have attracted Iranians’ attention for nearly two centuries and led to writing many books in this field. The book “We Iranians” by Dr. Maghsoud Ferastkhah is one of the latest books of this kind that has been publicly welcomed. After demonstrating the Iranians’ controversial ethos and from the perspective of sociological theories the author has tried to present a multilevel systemic theoretical model with scientific look and in order to explain this ethos. In this paper, it is shown that first, the writer’s attempt to formulate such a model has not been successful, and the theoretical eclecticism gives a way to the theoretical integration, and ultimately leads to structuredoriented theories; secondly, the plurality of used theories causes some kind of theoretical disorders; thirdly, the used theories may have been misunderstood, or analyzed, and explained wrongly or paradoxically.