بررسی و نقد کتاب اعلام الادب العربی الحدیث واتجاهاتهم الفنیۀ

تالیفات معاصر به‌عنوان کتب اعلام در معرفی چهره‌‌های ادبی و سبک آنان بسیار حائز اهمیت‌اند و برای پژوهش‌گران کتب مرجع محسوب می‌‌شوند. بنابراین، باید در محتوای خود به‌نحو شایانی مولفه‌‌های صوری و محتوایی لازم را گرد آورند. این جستار با خوانش یکی از آثار العشماوی، مطرح در حوزه نقد ادبی، درنظر دارد تا مولفه‌‌های شکلی و محتوایی کتاب اعلام الادب العربی الحدیث واتجاهاتهم الفنیّه را بررسی کند و با روش توصیفی تحلیلی کارآمدی این اثر را در حوزه کتب آموزشی ادبیات عربی روشن کند. باوجود دستاوردهای آن برپایه نگاه نقدی ویژه العشماوی در کاربست تجربه شخصی و تحلیل ذوقی در نقد ادبی و نیز شمولیت بحث در چهار حوزه مهم از ادبیات این کتاب ازلحاظ برخی نکات محتوایی و غالباً شکلی دچار نقیصه‌‌هایی است که مهم‌ترین آن قلت منابع و مآخذ، ضعف ارجاع‌‌دهی، و نداشتن جامعیت صوری به‌ویژه نداشتن منابع است. از‌این‌رو، نمی‌‌توان آن را مرجعی همه‌جانبه و درزمره منابع اصلی برنامه آموزشی رشته زبان و ادبیات عرب معرفی کرد.

Critical Approach toward the Structural and Contextual Components of a’a’lam ala’db ala’rbi alhdith watjahathm alfniah

Contemporary compositions as history of literature and biography books are very important in introducing literary figures and their literary styles and can be considered as reference books for researchers. Therefore, their contents should be readily compiled by the necessary structural and contextual components. This article, by reviewing these components in one of the works of AlAshmawi, a leading Egyptian professor in the field of literary critique, intends to carefully consider the form and content of the book a’a’lam ala’db ala’rbi alhdith watjahathm alfniah. In this regard, through descriptiveanalytical method, it clarifies the effectiveness of this work as an educational book for Arabic literature students and researchers. Despite the achievements of this work on the basis of the special critical approach of AlAshmawi regarding the importance of personal experience and the chimerical analysis in literary criticism, as well as the discussion including four important areas of literature, this book has some deficiencies in the case of its structural and contextual components, the most important of which include the limited number of references, lack of referencing and lack of formal comprehensiveness, especially lack of having a list of references at the end of book; hence, it cannot be considered as a comprehensive reference among the main reference of Arabic language and literature curriculum.