نقد ترجمۀ البدائع والطّرائف با رویکردی بر شاخصه‎های تعادل در ترجمۀ لفظ‌ به ‌لفظ

ترجمه لفظ‌به‌لفظ آثار ادبی به‌ویژه آثار آن دسته از ادیبانی که افکار فلسفی و دینی را در نوشته‌های خود بیان می‌کنند، همواره دشواری‌ها و چالش‌هایی را پیش‌ رو داشته ‌است. از جمله این چالش‌ها می‌توان به مواردی اشاره کرد که در سطح جمله‌ها و ساختار آن‌ها‌ و هم‌چنین در سطح معادل‌یابی در فرایند ترجمه لفظ‌به‌لفظ این متون روی می‌دهد. کتاب البدائع والطّرائف نوشته ادیبِ فیلسوف جبران خلیل ‌جبران است که در آن به ابعاد مختلفی از زندگی، ایده‌ها، و رویدادهای اجتماعی توجه دارد و با آرای فلسفی خود به بیان نگرش‌ها پرداخته است. جستار حاضر کوشیده است با روش توصیفی تحلیلی ترجمه این کتاب از سیمین پناهی‌فرد را با عنوان اندیشه‌های نو و شگفت در سطح تعادل واژگانی و جمله‌ای ازمنظر شکل و محتوا بررسی کند و راه‌کارهایی را به‌منظور بهبود سطح کیفی ترجمه آثار ادبی به‌طور کلی و ترجمه این اثر به‌طور خاص ارائه دهد. برآیند پژوهش نشان می‌دهد مترجم در بیش‌تر موارد درصدد ارائه ترجمه لفظ‌به‌لفظ و وفادار به ساختار متن مبدا بوده است و این امر باعث شده ساختار بسیاری از جملات عربی به زبان فارسی منتقل شود که درنتیجه ناهم‌گونی ساختار این جملات و ترکیب‌های نامناسب آن باعث ایجاد ابهام در متن شده است. ترجمه مذکور گاهی در سطح واژگان و اصطلاحات تخصصی نیز ازلحاظ معادل‌یابی با چالش‎هایی مواجه بوده است.

A Critical Review of the “AlBadae’a Valtareef”with the Principle of Balance Index in the Literal Translation

Literal or word by word translation of literary works especially translation of those literary men that state philosophic, religious thoughts in their works, has always created some difficulties and challenges. Some of these challenges that we can point out are some elements that are in the surface structure, finding synonyms, and all kinds of literal translation from those texts. Jibran Khalil Jibran’s "Albadae’e wa altaraef" focuses on various types of life, views, and social events and with his philosophical opinions, he speaks about his ideas. The researcher, using a qualitative method, tries to analyze Simin Panahi Fard’s translation of this book entitled "New and Wonder Thought" at the level of lexical and sentence equivalency, from the form and meaning points of view. The researcher has tried to give some solutions in order to generally improve the qualitative level of the translation and specially translation of this work. The result of the research shows that the translator has tried to have a loyal literal translation or word by words toward the structure of the origin text, which has caused the structure of many Arabic sentences to move to Persian language; as a  result, heterogeneity in the structure of these sentences and improper constructions make ambiguities in the text. Sometimes this translated book has faced some challenges to find suitable equivalents for the technical vocabulary and expressions.