نقد مدعای کتاب نیکسون، کسینجر، و شاه دربارۀ روابط شاه و آمریکا
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
ملائی توانی علی‌رضا
|
|
منبع
|
پژوهشنامه انتقادي متون و برنامه هاي علوم انساني - 1397 - دوره : 18 - شماره : 10 - صفحه:253 -270
|
|
چکیده
|
کتاب نیکسون، کسینجر، و شاه: روابط ایالات متحده و ایران در جنگ سرد از آثار پُرمخاطب در بازار نشر ایران است. در این کتاب، ادعاهای مهمی دربارۀ ماهیت روابط شاه و آمریکا مطرح شده است. مدعای اصلی این است که آیا شاه در دوره‌ای از حکم‌رانی خود توانست در عرصۀ سیاست مستقل از غرب عمل کند و با نادیده‌انگاشتن روابط سلطه‌گر سلطه‌پذیر در دورۀ نیکسون، آمریکا را به دنباله‌رو سیاست‌های منطقه‌ای خود تبدیل کند؟ بررسی علل اهمیت این ادعاها و نیز بیان کاستی‌های آن از مباحث اصلی این مقاله است. این مقاله با نقد مدعای اصلی این کتاب به این نتیجه رسید که طی سال‌های حاکمیت مطلقه شاه، چند مرحله متفاوت در مناسبات ایران و آمریکا رخ نمود و هربار به اقتضای شرایط بین‌المللی درباره توانایی‌‌های شاه در اداره کشور دیدگاه‌های مختلفی در محافل سیاسی آمریکا شکل گرفت و شاه با استفاده از این فرصت‌های کوتاه به ایفای نقش در منطقه و حتی جهان پرداخت. اما این به‌معنای توانایی مطلق شاه در تغییر ماهیت مناسبات ایران و آمریکا نبود، زیرا پس از تغییر بستر سیاسی و بین‌المللی روابط شاه و آمریکا دوباره به روابط سلطه‌گر و سلطه‌پذیر بازگشت.
|
|
کلیدواژه
|
شاه، مناسبات ایران و آمریکا، روابط فرادست فرودست، جنگ سرد
|
|
آدرس
|
پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی, پژوهشکدۀ تاریخ, ایران
|
|
پست الکترونیکی
|
mollaiynet@yahoo.com
|
|
|
|
|
|
|