گذار از جهان هرودوتی به جهان پلوتارخوسی: آسیب‌شناسی ترجمه‌های فارسی متونِ کهن بنیادین دنیای باستان

در پژوهش‌های تاریخ ایران باستان، که کمبود اطلاعات اعم‌ از نوشته‌های مورخان کلاسیک، پوست‌نوشته‌ها، و سنگ‌نوشته‌ها، به مفهومی دیگر داده‌های مادی (باستان‌شناختی) و مکتوب، مورخ را در تحلیل صحیح و دقیق آن دوره دچار مشکل می‌کند، ترجمۀ یک اثر کلاسیک مربوط به دوره‌ای خاص چنان اهمیت می‌یابد که فقط با انتشار یک اثر در این حوزه اطلاعات و داده‌های تاریخی به‌گونه‌ای دیگر تفسیر و تعبیر خواهند شد. ازاین‌رو، روشن است که ترجمۀ آثار کلاسیک یونانی و لاتین اهمیتی دوچندان می‌یابد و شایسته است که مترجم، افزون‌بر احاطۀ کامل بر دورۀ تاریخی متن موردنظر، بکوشد با وقوف کامل بر سبک و اسلوب نگارش نویسنده وفاداری به متن را تمام و کمال حفظ کند. این پژوهش بر آن است با بررسی تطبیقی ترجمه‌های دو مورخ کهن یونان و روم باستان، هرودوت هالیکارناسی و پلوتارخوس خرونه‌ای، راه‌کارهایی را برای جلوگیری از خطای پژوهشی مترجم محققان ارائه دهد.

Transition from Herodotus to Plutarchus World: Pathology of Persian Translations of Classical Texts

In the studies related to Ancient Iran, the lack of data including classical historians’ texts, parchments, inscriptions, as well as thearcheological and literary evidence documents make the historians face problems in analyzing precisely. Translation of a classical work related to a special period has an importance that the historical data will be interpreted in other ways. Thus, it is clear that translation of classical Greek and Latin works have double importance. In addition to a complete focus on the historical period of the text, it is worthwhile to see that the translator tries to be completely loyal to the text with a full knowledge of author’s style. In this research, it aims to give the ways in order to prevent translator and researcher’s mistakes by comparative studies of two ancient historians from ancient Greece and Rome, Herodotus Halicarnassus and Plutarchus Chaeronea.