بررسی و نقد ترجمۀ کتاب انسان خردمند، تاریخ مختصر بشر

کتاب انسان خردمند، تاریخ مختصر بشر ازجملۀ پژوهش‌هایی است که در جهان با عنوان رویکرد تاریخ کلان طبقه‌بندی می‌شود. کتاب یادشده به‌قلم یووال نوح هراری از دانش‌آموختگان مشرب فکری جرد دایموند به‌‌رشتۀ تالیف درآمده است. نویسنده درخلال چهار فصل عمدۀ کتاب با عناوین انقلاب شناختی، انقلاب کشاورزی، وحدت بشر و انقلاب علمی کوشیده است فرازونشیب‌های داستان تطور انسان را از حوالی صد هزار سال پیش تا رسیدن به عصر مدرن روایت کند. گرچه نویسنده و مترجم و ویراستاران همگی از قلمی شیوا و جذاب برخوردارند، برخی ایرادات محتوایی منجر شده برخی انتقادات به رویکرد علمی نویسنده فراگیر شود. شاید مهم‌ترین نقد وارده به کتاب ساده‌انگاری بیش از اندازه و وسواس کم درخصوص ارائۀ مدل‌ها و تاریخ‌هاست. نویسنده در هیچ بخشی از کتاب توضیح نداده که چرا مبدا انقلاب شناختی را هفتاد هزار و نه هم‌چون بیشینۀ پژوهش‌گران پنجاه هزار سال قرار داده است. هم‌چنین وی خواننده را دربارۀ شخصیت اصلی کتاب (انسان خردمند) تاحدودی سردرگم رها می‌کند. این‌که مراد نویسنده انسان هوشمند ابتدایی (homo sapiens) است یا انسان هوشمند هوشمند (homo sapiens sapiens) هرگز مشخص نمی‌شود.

Reviewing and Criticizing the Translation of the Book Sapiens: A Brief History of Humankind

The book of the Sapiens: a Brief History of Humankind is one of the studies categorized under the title of macro history in the world. The book is written by Yuval Noah Harari, one of the graduates of Jared Diamond’s thinking school. Throughout the four major chapters of the book, with the titles Cognitive Revolution, Agricultural Revolution, Human Unity, and Scientific Revolution, the author has attempted to narrate the ups and downs of the story of human evolution since about 100,000 years ago to the modern age. Although the author, translator and editors all have a charming, engaging content, some content flaws have led to some criticism of the author’s scholarly approach. Perhaps the most important criticism of the book is the oversimplification and little obsession with presenting models and dates. The author does not explain in any part of the book why he placed the origin of the cognitive revolution 70000 ago and not 50000 as the researchers’ literature. He also leaves the reader somewhat confused about the main character of the book (sapien). Whether the author’s intention is homo sapiens or homo sapiens sapiens will never be determined.