آسیب شناسی درس آشنایی با علوم قرآنی در رشته زبان و ادبیات فارسی

یکی از درس‌هایی که برای فهم و شناخت هرچه بهتر علوم قرآن در رشته ادبیات فارسی درنظر گرفته‌ شده آشنایی با علوم قرآنی است. اما این درس در اهداف، سرفصل‌ها، و کتاب‌های آموزشی اشکالاتی دارد که از اهمیت، جذابیت، و کارآیی آن کاسته و قابلیت‌های بسیار این درس را تحت‌الشعاع قرار داده است. سه منبع مهم و پرتیراژ این درس تالیف استادان رادمنش، حلبی، و رکنی است که باوجود امتیازاتی ازجمله اشتمال بر مهم‌ترین مباحث علوم قرآنی و اطلاعات مفید و ارزش‌مند در این باب، هم‌چنین برخی اشارات ادبی متناسب با بحث، ضعف‌ها و ایراداتی نیز دارند. مهم‌ترین معضل گنجانده‌نشدن جامع و روش‌مند مباحث ادبیِ مرتبط با سرفصل‌های درس در کتاب‌های آموزشی آشنایی با علوم قرآنی است که درکنار عواملی چون جامع و مانع‌نبودن درس‌نامه‌های آموزشی، پرداختن به مطالب غیر‌ضروری، عدم اولویت‌بندی مباحث علوم قرآنی براساس بازتاب آن در ادبیات و آشفتگی در تدوین مطالب کتاب‌های درسی باعث شده این درس به حاشیه دروس تخصصی رشته ادبیات فارسی رانده شود. در این مقاله می‌کوشیم، ضمن آسیب‌شناسی و نقد سرفصل‌های آموزشی و درس‌نامه‌های دانشگاهی آشنایی با علوم قرآنی، راه‌کارهایی برای افزایش بازدهی کیفی درس و ارتقای جایگاه آن ارائه دهیم.

The Pathology of the Syllabus "An Introduction to Quranic Sciences" in Persian Language and Literature

One of the lessons considered essential for the better understanding of Quranic knowledge in the field of Persian literature is familiarity with Quranic sciences. But, this lesson has some drawbacks in goals, syllabuses, and educational books that have diminished its importance, attractiveness and effectiveness, which havegreatly influenced this lesson. Three important and widely circulated textbooks are written by the scholars Radmanesh, Halabi, and Rokni. While these textbooks possess some merits such as inclusion of the most significant Quranic Sciences, useful and valuable information in this regard as well as some literary topics proportionate to the subject, they also have some demerits and drawbacks. The critical problem is the lack of a comprehensive and methodological approach to include the literary subjects related to the syllabus designs which are mentioned in the educational books on Introduction to Quranic Sciences, which, along with such factors as comprehensive and nonimpediment of teaching lessons, addressing unnecessary material, the lack of prioritization of Qur’anic topics based on its reflection in literature and turmoil. In compiling the content of textbooks, this lesson has been thrown into the fringe of specialized Persian literature courses. In this research, we try to find ways to improve the quality of the lesson and improve its status through a descriptiveanalytical method along with pathology and critique of the educational sections and academic courses of the Quranic sciences familiarizing.