نگاهی انتقادی به کلک خیال‌انگیز (داستان سنتی فارسی در دام فانتزی روایت‌شناسی)

کلک خیال انگیز، نوشتۀ ابوالفضل حری، به موضوعاتی چون «نظریۀ انواع ادبی»، «فانتزی و فانتاستیک»، «شگرف در روان‌کاوی و ادبیات»، «رویکرد ساختاری به وهم‌ناک»، و «بوطیقای ادبیات وهم‌ناک، معجزات، و کرامات در عمل» می پردازد. پیکرۀ تحلیلی کتاب شامل فرج بعد از شدت، هفت پیکر، هزارویک شب، عجایب‌نامه ها، و داستان‌های سورۀ کهف می شود. رویکرد اصلی مولف نیز روش تزوتان تودوروف در کتاب فانتاستیک (رویکردی ساختاری به‌گونه ای ادبی) است. در نگاهی کلی و ارزیابانه می توان انتقادات بسیاری را برشمرد: کاربست نظریۀ فرنگی بر پیکرۀ داستان سنتی فارسی کارآمد و مفید به‌نظر نمی رسد؛ حدود گونه های مختلف به‌درستی تعریف و تدقیق نشده اند؛ در انتخاب پیکره ملاحظۀ ویژه ای صورت نگرفته است؛ در تحلیل داستان‌ها اشکالاتی دیده می شود و برخی نمونه ها و مثال‌ها چندان منطبق بر مقتضیات رویکرد نویسنده نیست؛ تعداد اندکی از معادل‌های زبانی نادرست اند؛ گاه مشکلات ویرایشی و چاپی ساده‌ای دیده می شود؛ حشو و تکرار و اطناب ممل مخل خوانش است؛ نتیجه گیری‌های کلی و بدیهی در کتاب فراوان اند؛ در نظام ارجاعی و منابع کتاب، اشتباهاتی وجود دارد؛ و ازهمه‌مهم‌تر، گاه ترجمه جای تالیف را گرفته است.

A Critical Review of Kelke KhiyalAngiz (Persian Traditional Stories in Trap of Fantasy of Narratology)

Chapters of Kelke KhiyalAngiz (Ney Publication: 2014) by AbolfazlHorri are devoted to “Theory of Literary Genres”, “fantasy and fantastic”, “uncanny in psychology and literature”, “structural approach to fantastic” and “poetics of fantastic literature, miracles and marvels in practice”. Examples of critical data include Faraje Ba’dazSheddat, Haft Peykar, Arabian Nights, ‘jayebname and stories of Sūrat alKahf. The main approach of the author is TzvetanTodorov approach in The Fantastic: A Structural Approach to a Literary Genre. In a general evaluation, the book has some problems: using Western theory in Persian traditional stories without any modification is not so useful, and borders of different genres have not been specified, selected cases have been chosen unreasonably. Some problems have been seen in the story analysis and some examples are not in accordance with the approach. A few terms have been translated wrongly. Moreover, sometimes there are some simple editing problems, for instance redundancy, circumlocution, and repeating make reading difficult. General and obvious results are more than needed.  Referential system and bibliography have some problems as well.  Above all, sometimes translated texts have been used instead of writing.