چشم‌اندازی از رویکردهای نقد نوین؛ بررسی و نقد کتاب مناهج النقد المعاصر

نقد نوین هم‌گام با رشد و پیشرفت علوم و دانش‌های انسانی در کشورهای غربی و پیرو دادوستدهای فرهنگ‌های مختلف با یک‌دیگر به فرهنگ عربی راه یافت و ناقدان عربی را بر آن داشت تا از جدیدترین نتایج نقد جهانی بهره جویند. برخی چنان مسخ محصولات نقد غربی شدند که میراث نقد اصیل خود را که از دیرباز به آنان رسیده بود به‌طور کامل وانهادند، اما گروهی دیگر چون صلاح فضل، پژوهش‌گر و ناقد به‌نام مصری، با نگاهی تیزبینانه و خردمندانه به‌منظور معرفی نتایج پژوهش‌های نقدی و کاربردی‌سازی آن در تمام سطوح جوامع عربی برآمد ونتایج تلاش‌های ناقدان عربی قدیم و جدید را نیز زیر ذره‌بین خود داشت. در همین راستا، در این جستار کتاب مناهج النقد المعاصر اثر صلاح فضل را به‌شیوه تحلیل کمّی و کیفی موردکنکاش قرار داده‌ایم و نقاط قوّت و ضعف محتوایی و شکلی اثر یادشده را ارزیابی کرده‌ایم. این کتاب به‌لحاظ فقدان ارجاعات و استناددهی به‌شیوه آکادمیک تالیف نشده است، بلکه به‌شیوه‌ای است که نویسنده آن را «نگارش شفاهی» نام نهاده است و از اسلوب نگارش طه حسین و محمد مندور که مورداقبال خوانندگان عرب قرار گرفته است، تاثیر پذیرفته است؛ ازاین‌رو، نویسنده به فهم صحیح، ساده، و سهل‌الوصول محتوای نقدی این کتاب توسط خواننده اهتمام بسیار ورزیده است.