نقدی بر شیوۀ تکامل‌گرایانۀ کتاب تاریخ ادبیات داستانی ایران

نویسنده کتاب تاریخ ادبیات داستانی ایران می‌‌کوشد به بررسی ادبیات داستانی ایران، به‌ویژه رمان و داستان کوتاه (تا سال 1332) بپردازد و با بررسی پیشینه و خاستگاه‌‌های آن‌ها (داستان‌‌های بلند عامیانه، سفرنامه، خاطره‌نویسی، حکایت‌‌ها، و ...) سیر تحول تاریخی آن‌ها را نشان دهد. هم‌چنین، نویسنده به انواع رمان (رمان تاریخی، رمان کارآگاهی، و ...) و دلایل شکل‌گیری برخی از آن‌ها نیز پرداخته است. بااین‌حال، این کتاب کاستی‌هایی نیز دارد؛ جدای از ضعف‌‌های ساختاری (پراکندگی مطالب و ...)، روش‌شناسی کتاب، که روشی تکاملی است، نیز سبب ایرادهایی مانند حاشیه‌ای‌ساختن ژانرهایی چون سفرنامه‌نویسی و خاطره‌نویسی، ناتوانی از بیان «چرایی» تغییرها، و ... شده است؛ ایرادهایی که دلیل اصلی آن‌ها بی‌‌توجهی نویسندۀ کتاب به مبانی معرفتی روش خویش بوده است. بررسی محتوایی کتاب نیز سوالات متعددی را برای خوانندگان به‌وجود می‌‌آورد؛ سوالاتی که کتاب یا پاسخی به آن‌‌ها نداده است یا در درستی پاسخ‌‌های آن جای تردید وجود دارد.