نقد و تحلیل ماهیت علمی پژوهش‌های ادبی براساس ارزیابی انتقادی کتاب‌های روش تحقیق در ادبیات فارسی
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
رضوانیان قدسیه ,کیانی بارفروشی هاله
|
|
منبع
|
پژوهشنامه انتقادي متون و برنامه هاي علوم انساني - 1397 - دوره : 18 - شماره : 2 - صفحه:113 -140
|
|
چکیده
|
«روش تحقیق» از مهم‌ترین لازمه‌های یک پژوهش علمی است و کتاب‌هایی که در این زمینه به‌چاپ می‌رسند می‌توانند پژوهش‌گران را در آگاهی از روش‌های جدید و کاربردی پژوهش یاری کنند. رشته دانشگاهیِ ادبیات فارسی یکی از رشته‌های علوم انسانی است و لزوم همگام‌شدن با تحولاتِ علوم انسانی در این رشته باید به‌طور جدی موردتوجه قرار گیرد. در این مقاله، ضمن تبیین تحول روش‌شناسی در علوم انسانی، به ارزیابی انتقادی دَه کتاب روش تحقیق در ادبیات فارسی پرداخته شده است. در بخشی از این کتاب‌ها، غلبه تلقی سنتی از پژوهش و مفاهیم پوزیتیویستی درباره ماهیت علم و پژوهش دیده می‌شود. روشِ غالب در بخش دیگری از کتاب‌ها «روش تفسیری» است؛ در اغلب این کتاب‌ها روش‌شناسی انتقادی جایگاهی نمی‌یابد و بعضاً حتی نظریه‌های انتقادیِ طرح‌‌شده با ماهیتی غیرانتقادی و تفسیری ارائه شده‌اند. دو کتاب از مجموع ده کتاب بررسی‌شده به تبیین روش تحقیق با رویکرد انتقادی در ادبیات پرداخته و لزوم برخورداری از تفکر نقادانه در مراحل مختلف پژوهش ادبی را موردتوجه قرار داده‌اند. بخشی از مفاهیم سنتی و غیرانتقادی در این کتاب‌ها ریشه در هژمونی‌هایی دارد که ادبیات را به‌مثابه ابزاری برای تعلیم و نقد را تفسیر دشواری‌های آثار ادبی و مقوله‌ای ذوقی تعریف می‌کند.
|
|
کلیدواژه
|
روش تحقیق در ادبیات فارسی، روش‌شناسی علوم انسانی، هژمونی در ادبیات
|
|
آدرس
|
دانشگاه مازندران, ایران, دانشگاه مازندران, ایران
|
|
پست الکترونیکی
|
haleh_kiani@yahoo.com
|
|
|
|
|
|
|