معرفی و نقد کتاب جامعه‌شناسی انقلاب و انقلاب‌های اجتماعی

هدف مقاله حاضر ارزیابی نقادانۀ کتاب جامعه‌شناسی انقلاب و انقلاب‌های اجتماعی اثر محمدتقی سبزه‌ای است. نویسنده تلاش کرده تا منبعی را برای درس جامعه‌شناسی انقلاب فراهم کند و دراین‌باره ضمن پرداختن به مفهوم‌شناسی انقلاب وجوه تفاوت این پدیده را با سایر پدیده‌های مشابه نظیر کودتا، شورش، و جنبش اجتماعی بررسی کند. در گام بعد مقولات فرایندی انقلاب نظیر ایدئولوژی، بسیج، سازمان‌دهی، و رهبری موردتوجه قرار گرفته‌اند. سپس نگارنده اثر از زاویه تبیینی به انقلاب نگریسته است. در اثر حاضر با گذر از مرحله فرایندی و تبیینی انقلاب مرحله پی‌آمدی انقلاب فرا می‌رسد که به تحولات اجتماعی جامعه پساانقلابی و نتایج انقلاب‌ها می‌پردازد. سرانجام در فصل پایانی انواع انقلاب‌ها اعم‌از جمهوری‌خواهانه، کمونیستی، و ... موردبررسی قرار گرفته‌اند. مهم‌ترین نتایج حاصل از نقد کتاب در بخش صوری فقدان معادل‌سازی مناسب برای واژگان و اسامی انگلیسی و در بخش محتوایی وجود کاستی‌های چشم‌گیر درمورد انسجام منطقی اثر است. درنهایت هدف نویسنده که ارائه نظریه‌های انقلاب و پرداختن به انقلاب‌های اجتماعی بوده تحقق نیافته و ضعف‌های آشکاری به‌ویژه در طرح نظریه‌های انقلاب و توصیف انقلاب‌های اجتماعی وجود دارد.