متن، «من»، و «مردم» در تاویل‌های محمدتقی غیاثی

بوف کور هدایت، ملکوت بهرام صادقی، اشعار سهراب سپهری؛ تلاش محمدتقی غیاثی برای دست‌یافتن به نوشتار شخصی از ره‌گذر تاویل و تحلیل این آثار از بنیان ناسازمند است. اگر ذاتِ ثانویِ نوشتارِ تاویل با آرمانِ یگانگیِ نویسنده منافات نداشته باشد، پراکندگیِ متنِ تاویل حاکی از غیاب ضمیری (conscience) است که نظم سخن و تدوین دانایی را نوآورانه بر ذمه می‌‌گیرد. «منِ» غیاثی بیش از آن با علمِ عاریتیِ خود عجین است که در آن دخل و تصرف کند. انعکاس صورت خام این علم در متن بر ناتوانی «من» از تصاحب (appropriation) و ذهنی‌سازیِ (subjectivation) خِردی گواهی می‌‌دهد که دیگری در تعلیقِ «منِ» خویش بدان دست یافته است. تاویل‌‌های محمدتقی غیاثی تکیه‌گاه خود را در خالیِ میانِ دو تعلیق می‌‌جویند. مسئله بهره‌‌گیری غیاثی از نگره‌‌های فرانسوی برای تحلیل آثار ایرانی نیست. سخن از حضورِ کمابیش جسمانیِ «منِ» اوست در فرایند وصل. ثقل این حضور نه‌تنها به متن وحدت نمی‌‌بخشد، بل قوام آن را سست می‌‌کند. میان آثار و نگره‌‌ها پیوند اندامی (organique) وجود ندارد. یگانه عنصرِ رابط همان «من» است که در اوج وابستگی به سخنِ غیر یگانگیِ خود را فریاد می‌‌زند. باور به برتریِ «منِ» بی‌سخن بر «مردمِ» خاموش خاصه زمانی ناسازمند جلوه می‌‌کند که خرد اکتسابی «من» به عامیانگی می‌‌گراید.