محمدتقی غیاثی و نقد نو

محمدتقی غیاثی در زمره نخستین کسانی جا می‌‌گیرد که تلاش کرده‌‌ است با نگارش چندین کتاب در درازنای سه دهه فارسی‌‌زبانان را با نقد نوی فرانسوی آشنا کند. از همین رو، او نقش انکارناپذیری در شکل‌‌دهی برداشت نخستین ایرانیان، به‌‌ویژه در محیط علمی و دانشگاهی، از این جریان داشته است. او در روند این کوشش گاه خود را مترجم و گاه پژوهش‌گر و حتی نویسنده هم به‌‌شمار آورده است، گرچه باید نقش او را در تمامی کتاب‌‌هایش بیش‌تر به ترجمه نوشته‌‌های نویسندگان فرانسوی‌‌زبان خلاصه کرد. نوشته پیش‌ رو بر این باور است که به‌مرور زمان از کیفیت کار و کوشش غیاثی در گستره یادشده کاسته شده است. این روند نزولی تا بدان‌‌جا پیش رفته که گاه غیاثی تصویری نادرست، گنگ، و حتی گم‌راه‌‌کننده از برخی جریان‌‌های نقد نو به هم‌‌سخنانش نشان داده است. تردیدی نیست که خاستگاه چنین تصویر مخدوشی از نقد ادبی را نخست باید در نبود وفاداری برگردان او به نوشته‌‌های فرانسوی و ایجاد دگرگونی‌‌های بنیادین در آن‌ها جست. هم‌چنین خواننده فارسی‌‌زبان با متن‌‌هایی روبه‌رو می‌‌شود که نه با نام «کتاب‌‌های» غیاثی هم‌‌خوانی دارند و نه با درآمدهایی که او برای آن‌‌ها نگاشته است.

Mohammad Taghi Ghiasi and New Criticism

By writing several books during three decades, Mohammad Taghi Ghiasi can be said to stand among those who have tried to make the Persian speaking community acquainted with the French New Criticism. He has thus had an undeniable role in creating the Iranians’ first reception of this movement, particularly, in the context of universities. In so doing, he has introduced himself a translator, a researcher, and even a writer although in most of his books, he is no more than a translator of works of French authors. The present study is on the belief that the quality of Ghiasi’s work in this domain has been progressively declining. This falling trend has gone so far that he has sometimes provided his audience with an incorrect, vague, and even misleading image of some new movements in criticism. The origin of such distorted image of literary criticism can be found in his lack of loyalty in translating French texts and in introducing fundamental changes in them. The Persian speaking reader also faces texts which have little similarity with Ghiasi’s socalled books and the introductions he has written to them.