حکایتِ روایت آسیب‌شناسی نظریۀ روایت مطالعۀ موردی: نظریۀ ریخت‌شناسی ولادیمیر پراپ
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
مختاری مسروره
|
|
منبع
|
پژوهشنامه انتقادي متون و برنامه هاي علوم انساني - 1396 - دوره : 17 - شماره : 7 - صفحه:183 -197
|
|
چکیده
|
روایت شناسی رویکردی نو در مطالعۀ ادبیات داستانی است و درپی یافتن دستور زبان داستان، کشف زبان روایت، نظام حاکم بر انواع روایی، و ساختار آن هاست. نظریۀ روایت در دهۀ اخیر در مطالعۀ انواع مختلف ادبی با اقبال قابل‌تاملی مواجه بوده است. جستار حاضر، با مطالعۀ موردی در الگوی ارائه‌شده در قالب 31 خویش کاری و هفت کنش گر ارائه‌شده در کتاب ریخت شناسی قصه های پریان اثر ولادیمیر پراپ، پژوهش‌های انجام‌شده را، اعم از پایان نامه و مقاله، با رویکرد تحلیلی بررسی کرده است و آسیب هایی را که از ره‌گذر کاربست این نظریه متوجۀ تحقیق ها و پژوهش های انجام‌شده بوده است، از نظرگاه تطابق یا عدم تطابق نظریه با متن، عدم درک درست از روایت، و ... مطالعه کرده است. حاصل پژوهش نشان می دهد اگرچه نظریۀ پراپ در حوزۀ متون روایی با زیرساخت عامیانه (فولکلوریک) یکی از مهم ترین تلاش هایی است که تاکنون برای فهم کارکردها در ادبیات داستانی انجام گرفته است، لازم است متناسب با متن و با توجه به مقتضیات جامعۀ موردمطالعه جرح‌وتعدیل هایی در الگوی ارائه‌شده صورت گیرد. حاصل سخن این‌که بومی سازی این نظریه و نظریه های مشابه در حوزۀ روایت‌شناسی از ضروریات پژوهش در متون داستانی روایی است و بدون توجه به این امر بسیاری از تحقیقات و پژوهش های انجام‌شده ازنظرِ صحت یا سقمِ نتایج به‌دست‌آمده با تردید و ابهام های متعددی همراه خواهد بود.
|
|
کلیدواژه
|
آسیب‌شناسی روایت، روایت‌شناسی، نقد روایی، ولادیمیر پراپ
|
|
آدرس
|
دانشگاه محقّق اردبیلی, گروه زبان و ادبیّات فارسی, ایران
|
|
پست الکترونیکی
|
mmokhtari@uma.ac.ir
|
|
|
|
|
|
|