گزارشی از بررسی باستان شناسی و نویافته های آثار تاریخی شهرستان بشرویه

چکیده شهرستان بشرویه در شمال غربی استان خراسان جنوبی قرار دارد که از نظر موقعیّت طبیعی، شمال و جنوب آن را به ترتیب کویر نمک و کویر لوت، شرق آن تپههای شنی و تلهای ریگ روان و غرب آن را کوهستانهای شتری در بر گرفته است. برای اوّلین بار تاریخ نویسان و سفرنامه نویسانی همچون مقدسی و ناصرخسرو در قرون 4 و 5 قمری به این حوزه اشاراتی نموده اند.طی بررسی باستانشناسی صورت گرفته در سال 1391 ش. در مجموع 165 اثر تاریخی در این شهرستان شناسایی و معرفی شده، که دارای تنوع زیادی میباشند. این آثار شامل قلاع باستانی، خانههای قدیمی، برجهای دیدبانی، آب انبارها و حوض انبارها، مساجد، پلها، کاروانسراها، آسیابها و محوطههای باستانی میباشند. در این بین محوطه باستانی کرند با قدمتی مربوط به دوران اشکانی، کهنترین اثر تاریخی محسوب میگردد. همچنین قلعه دختر رقه و پل ترناو، که قسمتی از این آثار متعلق به دوران ساسانیان است، از جمله آثار زیبا و شاخص این شهرستان به شمار میروند. آثار باستانی بشرویه اکثراً در قرون میانی و متاخر دوران اسلامی بنا گردیدهاند. طبق متون تاریخی و شواهد باستانشناسی، بشرویه در مسیر کاروانرو یزد به مشهد مقدس بوده و این مسیر سالانه تعداد زیادی از زوّار حرم امام رضا (ع) را به خود میدیده است. از اینرو، دو کاروانسرای زیبا و بزرگ به همراه حجم وسیعی از حوضانبارها و آب انبارها، که در راستای نیاز بومیان و زوّار ساخته شدهاند، در این شهرستان دیده میشود. در این پژوهش از روش های میدانی و کتابخانه ای با نمونه برداری غیراحتمالی استفاده شده است.