بررسی تطبیقی و مقابله دو تصحیح از دیوان ولی دشت بیاضی

چکیدهمولانا محمد ولی دشت بیاضی از شاعران مشهور قرن دهم و اهل خراسان (جنوبی) است که در تذکرهها از او به شیرینسخنی و استادی در سرایش شعر یاد شده است. در سال 1389 و 1390 دو چاپ از دیوان شاعر به دست داده شد. چاپ 1389 این کتاب، به تصحیح دکتر مرتضی چرمگی عمرانی، نسبت به چاپ 1390 برتریهای بسیار دارد که برخی از آنها عبارتاند از: در اختیار داشتن نسخههای بسیار بیشتر، نسخه اساس بسیار معتبر و همعصر شاعر، اشتمال بر تعداد بیشتری از اشعار، دقت فراوان در ضبط صورت صحیح لغات و ابیات و خوانشهای صحیح از لغات مبهم. در مقابل، تصحیح محمدی تقریباً از همه این ویژگیها عاریست. در این مقاله برآنیم که با بررسی مقابلهای این دو چاپ و قرایتهای مختلف دو مصحح، نکات قوت چاپ ارجح را روشن کنیم تا پژوهشگران در انتخاب متن پژوهشی منقحتر، آگاهانه عمل کنند. نگارنده در این بررسیِ مقابلهای به شیوه انتقادی عمل کرده و تنها به ضبط موجود در نسخ اکتفا نموده است و در ابتدا با کنار هم قرار دادن دو متن چاپی، تعداد اشعار، تعلیقات و صورت ظاهری آنها را با هم مقایسه نموده و سپس با کنار هم قرار دادن اشعار مشترک در هر دو تصحیح، ایرادات عروضی و ضبطهای نادرست را نشان داده است.واژگان کلیدی: نسخه خطی، بررسی تطبیقی، تصحیح انتقادی.