تاملی بر ضرورت پایدار سواد رسانه ای در جامعه و راهکارهای لازم برای توسعه آن

تاملی بر ضرورت پایدار سواد رسانه ای در جامعه و راهکارهای لازم برای توسعه آنمحمد حسن شربتیانچکیـده سـواد رسانـه ای نوعی مهارت درکی و شناختی است که مخاطبان را با تولیدات متنوع رسانه ای جهت بهره برداری از رسانه های جمعی آماده می کند. آثار انقلاب اطلاعاتی همراه با یادگیری مهارت فکری، درکی، استدلالی و انتقادی در بین شهروندان در جهت توسعه آگاه مدارانه با گسترش این پدیده در سطح جامعه رشد خواهد یافت. این ضرورت در عصر حاضر برای درک تولیدات رسانه ای در راستای حیات فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، رفتاری و اخلاقی به صورت مستقیم و غیر مستقیم همراه با تربیت مخاطب فعال در حال گسترش است. هدف از این مهارت، نوعی برقراری عدالت ارتباطی بین شهروندان برای دسترسی به اطلاعات از طریق رسانه های جمعی و اجتماعی است. آموزش این پدیده برای دستیابی، ارزیابی و تحلیل ساخت پیام های جمعی همراه با بهره مندی از فنون و محصولات رسانه ای در راستای دانایی محوری، آگاه مداری، تعادل بین رسانه و مخاطب، لذت از محتوا، توسعه راهبردی و ... شکل خواهد گرفت. بررسی مفهوم این پدیده با تاکید بر دو مهارت خواندن و نوشتن برای تولید، فهم و شناخت از رسانه با تاکید بر شاخص های پیوستاری بودن، چند بُعدی بودن، سازه ای بودن، بازسازی واقعیت، مفهوم سازی، ترویج پیام های ایدیولوژیکی، القا سیاسی و اجتماعی و ... همراه است. بر این اساس نهادهای آموزشی، رسانه ای، سازمان های دولتی و غیر دولتی در سطح جامعه به رشد این ضرورت کمک شایانی می کنند؛ همچنین با توسعه شبکه های اجتماعی و جماعت های تفسیرگرایانه می توان این سواد را در راستای انسجام اجتماعی و پیشگیـری از آسیب های جامعه بارگذاری کرد. بر این اساس، با بهره مندی از نظریات گلوله جادویی، تاثیر محدود و کاشت در حوزه ارتباطات به تبیین این پدیده می توان پرداخت. در قانون اساسی جامعه ی ما، به این پدیـده در راستای گسترش اهداف والای اخلاقی، اسلامی و انسانی از سوی رسانه های جمعی و ملی تاکید شده است و تمام دستگاه ها و نهادهای دولتی و غیر دولتی باید گام های اساسی در راستای گسترش این پدیده بردارند. هدف مقاله ی حاضر انجام یک بررسی مروری در زمینه ضرورت، اهداف، ویژگی ها و آموزش سواد رسانه ای است.واژگان کلیدی: تفکـر انتقادی، رسانه جمعـی، سـواد رسانـه ای، مخاطب رسانـه ای، مهـارت اجتماعی.