قلعه کوه قاین

قلعـه کـوه قایـنمحمد فرجامیچکیـدهدژها یا قلعه ها به عنوان یک مکان دفاعی توانسته اند در دورانی که انسان ها از تیر، کمان و منجنیق برای دفاع استفاده می کردند، پناهگاه خوبی برای آنان باشند و در طول دوره های مختلف به تعداد زیاد و به شکل ها و طرح های مختلف ساخته شده اند. برخی از این دژها توانسته اند در طول تاریخ، نقش و جایگاه ویژه ای را به دست آورده و در تاریخ ماندگار شوند. یکی از این دژها، قلعه کوه قاین است که احتمال می رود حسین قاینی از بنیان گذاران نهضت اسماعیلی، از سازندگان و فرماندهان این دژ بوده است. قلعه کوه قاین، پناهگاه مردم بزرگترین شهر قهستان، به نوعی بزرگترین مرکز اسماعیلیان نزاری در جهان اسلام (از نقطه نظر جمعیت و وسعت) و مشرف بر شهر قاین بوده است. این قلعه کوه، به عنوان دژ مرکزی قهستان، نقشی کلیدی در تاریخ اسماعیلیه داشته و نظر به نوشته های تاریخی، برخی از بزرگان و دانشمندان ایرانی در دورانی که منطقه قهستان به عنوان منطقه امن، در زمان حملات مغول به ایران مطرح بود، در این قلعه زندگی می کرده اند. در این مبحث، تلاش شده تاریخچه ای هر چند کوتاه از شروع و آغاز جنبش اسماعیلیان در قهستان، سپس پیشینه تاریخی و ساختار کلی قلعه کوه و همچنین نوشته سفرنامه نویسان معاصر راجع به این قلعه کوه تاریخی را بیان کنیم.واژگان کلیـدی: قهستان، اسماعیلیه، قاین، دژهای اسماعیلیه، قلعه کوه قاین، سلجوقیان.