|
|
تحلیلی بر سکههای ناصرالدینشاه قاجار ضرب شده در هرات با استفاده از تجزیه عنصری پیکسی
|
|
|
|
|
نویسنده
|
کوهستانی اندرزی حسین ,جوزی زهره ,نصراللهی زهرا ,سعادتمهر محمدامین ,یاغی زهی مریم ,حسین نیا امیرکلایی هانیه
|
منبع
|
مطالعات فرهنگي اجتماعي خراسان - 1399 - دوره : 14 - شماره : 3 - صفحه:115 -141
|
|
|
چکیده
|
پس از مرگ ناگهانی یارمحمدخان ظهیرالدوله (1258-1267ق.)، به سال 1267ق.، هرج و مرج فراوانی در هرات پدید آمد. در دل این آشفتگی ها، افراد زیادی تحت امر دولت ایران و خارج آن، به قدرت رسیدند و در نهایت دوست محمدخان بارکزایی (1258-1280ق.) به سال 1279ق.، هرات را برای همیشه از ایران جدا ساخت. درخلال آشفتگی های هرات (1267-1280ق.)، سکه هایی نیز به نام ناصرالدین شاه (1264-1313ق.) در تاریخ های 1269 و 1273-1279ق. در این شهر به ضرب رسید. توجه بیشتر بدین سکه ها دو مساله را به همراه دارد، یکی آن که نظام پولی عصر ناصری از ساختار خاصی پیروی نمی کرد و سکه های هر محل با عیارهای متفاوت به ضرب می رسید و دیگری آن که معمولاً در دوران های پرتنش، قدرت اقتصادی هر شهر تضعیف می گشت و عیار سکه نیز بدان واسطه بسیار پایین می آمد. بنابراین تجزیه عنصری سکه های این دوره با استفاده از شیوه پیکسی به دلیل سرعت، دقت بالا و غیرمخرب بودن آن، می تواند تحلیل خوبی از این اوضاع ارائه دهد. از این رو، برای مطالعه در این امر تعداد 21 سکه در نُه تاریخ متفاوت، مورد تجزیه عنصری قرار گرفت. در نتیجه مشخص شد که عیار نقره این سکه ها بالاتر از 90% بوده که در مقایسه ضرابخانه های اصلی، یعنی مشهد (84%)، تبریز (82%)، طهران (90%)، اصفهان (84%)، و شیراز (90%)، در جایگاه بالایی قرار می گرفته و این نشان دهنده تابعیت ضرابخانه هرات از نظام اصلی ضرب سکه، یعنی نظام تهران بوده که حتی در اوج تنش ها هم، از عیار این سکه ها کسر نگردیده است. در پایان نیز اطلاعات ارزشمندی از نحوه عیار زدن فلز سکه ها با فلزات مس و آهن و نوع معادن نقره مورد استفاده، یعنی معادن سروزیت به دست آمد.
|
کلیدواژه
|
هرات، سکهشناسی، ناصرالدینشاه قاجار، آزمایش پیکسی، باستانسنجی
|
آدرس
|
دانشگاه بیرجند, گروه باستانشناسی, ایران, دانشگاه سیستان و بلوچستان, گروه باستانشناسی, ایران, دانشگاه سیستان و بلوچستان, گروه باستانشناسی, ایران, دانشگاه مازندران, گروه باستان شناسی, ایران, دانشگاه سیستان و بلوچستان, گروه باستانشناسی, ایران, دانشگاه مازندران, گروه باستانشناسی, ایران
|
پست الکترونیکی
|
hanieamiri7@gmail.com
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Authors
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|