مطالعه هنر فلزکوبی روی چوب در بناهای قاجاری اصفهان مطالعه موردی: خانه ملاباشی و سرای امین التجار

هنر فلزکوبی روی چوب دیرزمانی است که در تزیین کاخها، خانه ها و اشیای درون خانه ها مورداستفاده بوده است. در تعدادی از منابع مکتوب به این نکته اشاره شده که از این هنر در دوره صفویه نیز استفاده شده بود ولی همه آثار به دست آمده مربوط به دوره قاجار است. اما پس از دوره قاجار و به خصوص امروزه، این هنر ازجمله هنرهای از یادرفته شده و ازجهت شناسایی فنون، نقوش و قابلیت کاربردیشدن به دست فراموشی سپرده شده است. از این رو، این پرسش که چه نقوشی در هنر فلزکوبی در بناهای موردبررسی بیشتر مورداستفاده قرار گرفته است، می تواند در امکان استفاده از این هنر با استفاده از همان نقوش مطرح شود. هدف از طرح این پرسش، شناسایی نقوش به کاررفته در تزیینات فلزکوبی و شناخت ویژگی های فنی و هنری آثار است. تا در نهایت، شناخت کامل تری از نقوش سنتی حاصل شود و بتوان از آنها در ترکیب های جدید برای فضای داخلی امروزی بهره برد. روش تحقیق، توصیفی- تاریخی است. روش جمع آوری اطلاعات، کتابخانه ای و میدانی به صورت مشاهده مستقیم با حضور نگارنده در هر دو بنا و عکسبرداری از نمونه ها بوده است. نتایج حاصل از این پژوهش، عبارت اند از: شناخت نقوش فلزکوبی در دو بنای بررسی شده و درک این نکته که در دوره قاجار تنوع نقوش بیشتر شامل نقوش گیاهی طبیعت گرا، نقش گلدانی و نقش پرنده بوده که بیشتر مورداستفاده بوده است. دلایل این تغییرات، عواملی چون روابط ایران با کشورهای اروپایی و تاثیرپذیری از آنها حتی در طراحی نقوش بوده است.