نگرشی بر چگونگی معنا‏سازی در آثار هنر ‏محیطی از خلال نشانه‏شناسی فرهنگی

امروزه بحران محیط زیست مشکلی است که دهکده جهانی با آن روبروست. آدمی در دنیایی زندگی‌می‏کند که نیاز توجه به محیط با رویکردی زیست محیطی و زیباشناسی روز به روز در آن بیشتر می‏شود. در این میان هنر محیطی که یکی از شاخه‏های هنر جدید است، سعی‌دارد با یاری‌جستن از تمامی شرایط محیط و نگرشی نو رابطه انسان با طبیعت را بررسی‌کند. با نگاهی دقیق‏تر به هنر محیطی و زیر‏شاخه‏های آن و هنرمندانی که به‌نوعی در این عرصه گام‌نهاده‏اند، ابعادی آشکار می‏شود که به همان اندازه‏ای که طبیعی‌اند، فرهنگی نیز هستند. چرا که تضادهای فرهنگی روزگار حاضر در بخش‏های مختلف جهان بیانگر آن است که مطالعه‏ فرهنگ و نقش نظام‏های نشانه‏ای مختلف در حافظه‏ جمعی تا چه اندازه مهم و جدی است. همچنین حاکی از آن است که یک اثر هنری به‌مثابه یک متن چطور دلالت و معناسازی می‏کند و ازخلال مفهوم و معناهای نهفته در لایه‏های زیرین آن مخاطبی فعال و دارای نقش در اثرش می‏گردد. بنابراین با توجه به نقش علم نشانه‏شناسی که در این میان سهم بسزایی را در معرفی فرهنگ‏ها و جهان امروز ایفامی‏کند و ازآنجا که در حوزه نشانه‏شناسی هیچ چیز خالی از نشانه نیست و از طرفی نیز در?هم آمیختگی جهان نشانه و نانشانه موضوعی قابل تامل است؛ در پژوهش حاضر، نشانه‏شناسی فرهنگی رابطه موجود بین فرهنگ، طبیعت و آثار هنر محیطی را بررسی می‌کند. شایان یادآوری است که بررسی نشانه‏ها در این آثار از طریق رویکرد نشانه‏شناسی فرهنگی و لایه‏های زیرین معنایی اثر مورد مطالعه و بررسی قرار می‏گیرد. روش تحقیق هم، شیوه توصیفی- تحلیلی است که بر اساس آن ضمن دیدن اشتراک‏هایی در استفاده از عناصر طبیعت ازقبیل سنگ و چوب و میرابودن آنها به تفاوت‏های بیانی و نوع بکارگیری عناصر و وجود بار معنایی فرهنگی– اجتماعی در زیر‏ شاخه‏های هنر محیطی و آثار این هنرمندان می‏توان پی‌برد. درنهایت پس از بررسی‌های لازم چنین به‌دست آمد، این آثار که در طبیعت شکل‌می‏گیرند جزیی جداناپذیر از طبیعت و فرهنگ انسانی در مناطق مختلف یا فرهنگ‏های فراگیرتر هستند.