مطالعه تطبیقی طراحی معماری و شهرسازی قزوین و اصفهان (دو پایتخت دوره صفوی)

شهر قزوین هنگام پایتختی خود در دوران استیلای سلسله صفویه، دربردارنده بناهای زیبای بسیاری بود که متاسفانه پس از جابه جایی پایتخت ایران از قزوین به اصفهان درنتیجه بی توجهی به آن به مرور زمان تخریب شد. دراین میان نکته قابل اهمیت این است که بسیاری از این بناهای تخریب شده و یا باقیمانده افزون بر هم نام بودن با بناهای شهر اصفهان همچون باغ سعادت آباد، چهلستون، کاخ جهان نما و عالیقاپو در پارهای موارد هم شباهت هایی با آنها دارند. برای نمونه شباهت الگوی خیابان چهارباغ اصفهان به طرح خیابان دولتی در جبهه جنوبی باغ سعادت آباد قزوین البته در مقیاسی وسیع تر و یا شباهت کاخ چهلستون اصفهان به کاخ چهلستون و آبنمای واقع در جلوی آن در شهر قزوین، ازاین دست همانندی ها است.بنابر آنچه گفته شد، نگارنده در پژوهش حاضر برآن است تا ضمن شرحی کوتاه درباره شکل گیری شهرهای اصفهان و قزوین، بناهای یادشده در بالا و احتمالاً چگونگی تخریب و بیان کاربری کنونی آنها با مطالعه تطبیقی طراحی معماری و شهرسازی این دو پایتخت دوره صفوی پاره ای از الگوهای به کاررفته درطراحی این گونه فضاها و بناها را که در ساخت عناصر شهری اصفهان به کاررفته، مشخص کرده و درپایان، به مقایسه ای ازنظر الگوی معماری، تزیینات، مقیاس و ... میان آنها بپردازد.نهایت، پس از مطالعات انجام شده چنین به دست آمد که می توان زمینه های تکامل یک الگوی به کاررفته در شهر قزوین را در شهر اصفهان هم بررسی کرد و یا با الگوهای تازه ای که برای نخستین بار در شهر اصفهان اجراشده اند، آشناشد.