تحلیلی بر نقش کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان بر ارتقاء گرافیک و انیمیشن طی دو دهه 1350-1340 ه.ش. (مطالعه افزایش سرمایه‌های کنشگران)

نهادهای اجتماعی با سازوکارهای منظم و هدفمند، سعی در ساخت و تقویت قواعد حاکم بر مناسبات کنشگران دارند. «کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان» از نهادهای جریان‌ساز حوزه فرهنگ و هنر محسوب می‌شود. این نهاد در کنار اهداف اصلی که منوط به ارتقاء پرورش فکری کودکان با گسترش فرهنگ کتابخوانی شکل گرفت، به رشد هنرهای تجسمی و نمایشی حوزه کودکان و نوجوانان کمک شایانی نمود. کانون با ایجاد محفلی متعالی، به بهره‌وری حوزه گرافیک و انیمیشن نیز یاری رساند و با ایجاد محیطی پویا، باعث افزایش سرمایه‌های طراحان آن دو عرصه شد. در این مقاله، به مطالعه نقش کانون در ارتقاء گرافیک و انیمیشن طی دو دهه 1340 و 1350 ه.ش. پرداخته می‌شود. هدف اصلی، نمایش اهمیت یک نهاد قدرتمند با بهره‌وری حقیقی و درست در توسعه حوزه فرهنگ و هنر است و هدف فرعی، نمایش دستاوردهای کانون در حوزه گرافیک و انیمیشن در دو دهه 1340 و 1350 ه.ش. است. پرسش اصلی پژوهش این است که عملکرد کانون در رشد گرافیک و انیمیشن ایران به چه صورت بوده است؟ نحوه پاسخ‌گویی با مطالعه افزایش سرمایه‌های اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی کنشگران صورت می‌گیرد. این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی و با گردآوری اطلاعات بر مبنای شیوه اسنادی تبیین شده‌ است. نتیجه پژوهش نشان می‌دهد که گرچه کانون به‌صورت مستقیم، برنامه‌ای برای رشد حوزه گرافیک در دستورکار خویش نداشت، اما با وجود مدیریت راهبردی، این فرصت را برای کنشگران حوزه گرافیک فراهم کرد تا آنان بتوانند سرمایه‌های خویش را در کانون افزایش داده و بخشی از تاریخ گرافیک ایران را شکل دهند. در حوزه انیمیشن، کانون با سرمایه‌گذاری مستقیم باعث شکل‌گیری «دوره طلایی انیمیشن» ایران شد.

the role of the institute for intellectual development of children and adolescents in the progress of graphic arts and animation in 1960- 1970s (studying the increasing capital of actors)

society is an extensive field formed by social structures. the social structures utilize well-ordered and purposeful instruments in order to incorporate and develop the principles ruling the social interactions. the institute for intellectual development of children and adolescents is a trend making organization in the field of art and culture. this organization has contributed significantly to development of visual and performing arts for children and adolescents, besides its main objective, which is promoting the children’s intellectual development by reading books. by establishing a sublime circle, the institute contributed to productivity of the graphic arts, and provided a dynamic environment to increase the iranian graphic designer’s assets. paying attention to the field of children and adolescents was one of the important challenges of the forties and fifties, and many firsts in the field of science related to children were made in this period. the important parts of the center were as follows: libraries, publishing unit, cinema unit, animation unit, music unit, theater center, visual arts center, and public relations.the field of graphics was used in two ways in different departments of the center:1) in cultural and artistic productions and 2) in advertisements of the products of different departments of the center. the present study investigates the role of this institute in the development of graphic arts in pahlavi era. the main objective of this study is to show the significance of a powerful organization, with realistic and accurate productivity measures, in development of culture and arts (here graphic arts), besides highlighting achievements of the institute in the field of graphic arts in 1960s and 1970s. the main research question is about performance of the institute in development of graphic arts in iran. the question is answered by the study of the increased social, cultural, and economic assets. this is a descriptive-analytic study based on the information collected using documentary research methods. the results show that in spite of not having a direct plan for development of graphic arts, the strategic management of this institute provided the graphic arts practitioners the chance of increasing their assets in this institute and make a chapter of iran’s graphic arts history.