فلسفه هنر و زیبایی شناسی عرفانی از دیدگاه مولانا با تاکید بر مثنوی معنوی

مثنوی معنوی، اثر مولانا جلال الدین محمد بلخی، یکی از برجسته ترین گنجینه های ادب و عرفان فارسی است که می?توان به منظور شناخت مفهوم و کارکرد زیبایی و هنر به آن توجه و استناد کرد. در این مصحف شریف با طرح دقیق ترین تمثیلات و لطیف ترین تشبیهات، مهمترین مبانی فلسفه هنر و زیبایی شناسی عرفانی تبیین شده است. این فلسفه، که شاخص ترین رکن آن،گذر از صور زیبای محسوس و انکشاف حقیقت حسن و وجود است، شالوده و بنیاد هنری را شکل می دهد که مهمترین رسالتش پاکیزه ساختن روح از کدورت خودبینی، دوبینی و درک حقیقت وحدت وجود است؛ چنان?که مثنوی مولوی، یکی از نمودهای بارز چنین رویکردی، اسطرلاب آفتاب جمال الهی می شود و نردبانی به سوی آسمان حقایق و زیبایی های معنوی. مسیله مورد پژوهش در این تحقیق آن است که چگونه می توان بر اساس مبانی معرفتی چون تجلی، حسن، عشق و خیال ارکان زیبایی شناسی عرفانی و فلسفه هنر اسلامی را در مثنوی معنوی بازشناخت. بر این اساس مولفان در نظر دارند تا با توجه به نگرش عارفانه و عاشقانه مولانا نسبت به هستی و فلسفه خلقت، آرا زیباشناسانه او را درباره هنر و مقام هنری مورد مطالعه قرار دهند. مهمترین اهداف این مطالعه، درک میزان پیوند و تعامل ادبیات حکمی و عرفانی با آفرینش های هنری در تمدن های سنتی ـ ایرانی و شناخت معیارها و مبانی هنرهای اسلامی جهت اعمال نقدهای سنجیده تر و پرهیز از پیش داوری های شتابزده و سطحی است. در این جستار گردآوری مطالب به شیوه کتابخانه ای و ارایه تحقیق بهروش توصیفی و تحلیل محتوایی صورت گرفته است.