عوامل موثر بر خودآگاهی هنری نگارگران مکتب اصفهان

اگر تشکیل یک حکومت ملی در لوای تشیع را مهم‌ترین دستاورد صفویان طی 254 سال بدانیم، پس بیراهه نیست اگر «فردیت هنری» و پیروِ آن، «خودآگاهی هنری» را نیز شگرف‌ترین دستاورد نگارگران مکتب اصفهان برشمریم. عده‌ای از منتقدان و مورخان هنری هنگام بررسی نقاشی‌های مکتب اصفهان به «فردیت هنری» این نگارگران اشاره می‌کنند که تاکیدی بر خودآگاهی هنری آنان محسوب می‌شود. این نوشتار ضمن توصیف مفهوم «خودآگاهی هنری» به مهم‌ترین دستاوردهای آن نیز می‌پردازد که مهم‌ترین آنها عبارت است از کسب و بروز هویت مستقل هنرمند. از دیگر تاثیرات خودآگاهی و فردیت هنری نگارگران این دوران می‌توان از ترویج آثار مرقوم و تالیف تذکره‌ها و خودنوشت‌های نگارگران این عصر نظیر «قانون الصور» و «مجمع الخواص» نام برد که به غیر از ذکر احوالات خود به توصیف تحولات و گرایش‌های هنری زمانه نیز می‌پردازند. اما چه عواملی در بروز این خودآگاهی هنری دست داشته است؟ این نوشتار ضمن توصیف مفهوم خودآگاهی هنری، به بررسی عوامل مختلفی می‌پردازد که در رشد این پدیده نزد نگارگران مکتب اصفهان دست داشته‌اند. یافته‌های این پژوهش، معطوف به بررسی نتایج خودآگاهی مزبور در برخی از نگاره‌های اساتید مکتب اصفهان است. نگارگران این عصر ضمن تجربه‌گرایی و تثبیت سلیقه‌ هنری خویش از بازارهای هنریِ خارج از مرزهای ایران نظیر هندوستان و امپراتوری عثمانی غافل نبودند و آثارشان را به آنها نیز می‌فروختند. روش تحقیق این مقاله توصیفی-تحلیلی و شیوه گردآوری اطلاعات آن کتابخانه‌ای بوده است، نمونه‌های کتاب‌آرایی و نگاره‌های آن نیز به شیوه گزینشی بوده و منحصراً به منتخبی از نگاره‌های مکتب اصفهان اختصاص دارد. 

factors affecting the artistic self-awareness of isfahan school painters

if we consider the formation of a national government under the banner of shiism as the most important achievement of the safavids during 254 years, then it is not wrong to consider artistic individuality and its follower, artistic self-awareness as the most amazing achievement of isfahan school painters. some art critics and historians, while examining the paintings of the isfahan school, refer to the artistic individuality of these painters, which is an emphasis on their artistic self-awareness. this article, while describing the concept of artistic self-awareness, also deals with its most important achievements, the most important of which are the acquisition and emergence of an independent identity of the artist.other effects of self-awareness and artistic individuality of the painters of this period include promoting the works of the author and writing memoirs and autographs of painters of this period such as law of images and assembly of properties. they pay. but what factors have contributed to the emergence of this artistic self-awareness? this article, while describing the concept of artistic self-awareness, examines the various factors that have contributed to the development of this phenomenon among painters of the isfahan school.the findings of this study are aimed at examining the results of this self-awareness in some drawings of isfahan school professors. painters of this era, while experiencing and consolidating their artistic taste, were not unaware of art markets outside of iran, such as india and the ottoman empire, and sold their works to them. the research method of this article is descriptive-analytical and the method of collecting information is library’s.