تحلیلی نشانه‌شناختی از ظهور فرش و نقوش آن در مد ایران و جهان

در دهه اخیر با ظهور فرش ایرانی در عرصه‌ مد جهانی، اعم از نقوش فرش در پوشاک و یا قطعات بافته‌شده‌ آن در لباس و کیف و کفش، دایره‌ واژگان فرش، از محدوده‌ کف‌پوش به حوزه‌ تن‌پوش نیز گسترش پیدا کرده و به‌ تبع مد داخلی نیز نسبت به این ایده بی‌تفاوت نمانده است. مد جهانی، تحت سیطره‌ برندها است که هر یک ارزش‌های نظام معنایی خود را بازتولید می‌کند. بنابراین مد فرش، از گفتمان یکسانی در مد داخلی و جهانی برخوردار نیست. لذا این سوالات مطرح می‌شوند که نظام معنایی مدِ فرش ایرانی و جهانی با چه رمزگانی به خلق معنا می‌پردازد؟ در پارادایم‌های حاکم بر مد داخلی و خارجی، چگونه از فرش ایرانی به‌طور خاص و فرش به‌طور عام، در تشدید کارکرد رسانه‌ای لباس بهره گرفته می‌شود؟ لذا این نوشتار با رویکرد نشانه‌شناسی و به شیوه‌ توصیفی تحلیلی، با تاکید بر مد جهانی، در راستای پاسخ‌گویی به سوالات تحقیق است. هدف از پژوهش، بحث در گفتمان غالب فرش در مد معاصر ایران و جهان است. یافته‌ها حاکی از آن هستند که نظام مد جهانی، یک سیستم باز و پویا است و پارادایم حاکم بر آن، مدسازی است که سازنده‌ محتوا است؛ محتوای مفهومی، هنری، کیفیتی یا اخلاقی. فرش در مد جهانی، گفتمان هنری را شکل می‌دهد و خارج از آن، یک مد آوانگارد، پست‌مدرنیستی، یک اثری هنری دارای بیان و معرف روح دوران تلقی می‌شود. جوهره‌ فرش (طرح و نقش، بافت و ساختار) با توجه به نوع گفتمان، تبدیل به رمزگان در نظام معنایی شده و لذا شکل تجسمی مد فرش، وابسته به محتوای مورد نظر بوده است. با این‌ حال، پارادایم حاکم بر مد ایرانی، مدگرایی است و رواج مد فرش در ایران بیش از آنکه یک حرکت پست‌مدرنیستی برای احیا و بازتعریف هنرهای سنتی باشد، غلبه‌ برندینگ و تجاری‌سازی بوده و گفتمان مد فرش ایرانی، گفتمان رفاه و ثروت است.

A Semiotic Analysis of the Emergence of Carpets and their Designs in Iranian and World Fashion

In the last decade, with the advent of the Persian carpet in the world of fashion, whether carpet designs in clothing or its woven parts in clothing, bags and shoes, the related vocabulary of carpets has expanded from the floor covering filed to the body covering field. As a result, domestic fashion has created new experiences in this field. The global fashion is dominated by brands, which reproduces each value of its semantic system. Therefore, carpet fashion will not have the same discourse in internal and global fashion. Therefore, the questions arise that with what codes does the semantic system of Iranian and world carpet fashion create meaning? And how are Iranian carpets in particular and carpets in general used in the paradigms governing domestic and foreign fashion to intensify the function of clothing media? Therefore, this paper is based on the semiotic approach and in a descriptiveanalytical manner, with an emphasis on global fashion in order to answer research questions. The purpose of the research is to discuss the dominant discourse of carpet in contemporary fashion in Iran and in the world. Research findings indicate that the global fashion system is an open and dynamic system and the governing paradigm is fashion which is the creator of content; conceptual, artistic, qualitative, or moral content. In the world fashion, the carpet forms the artistic discourse, and beyond that, a avantgarde fashion, postmodernism, is an art work that expresses and reflects the spirit of the era. The essence of the carpet (Design, texture, and structure) has become a code in the semantic system, according to the type of discourse; hence the visual form of the carpet is dependent on the content in question. However, the paradigm governing Iranian fashion is fashionism, and the prevalence of carpet in Iran has been the dominance of branding and commercialization, rather than a postmodernist movement to revive and redefine the traditional arts, and the Iranian fashion discourse is the discourse of welfare and wealth.