تحلیل کارکرد رسانه‌ای کتیبه‌های مسجد-مدرسه چهارباغ اصفهان در بیان تعالیم نبوی و عظمت پیامبر(ص)

مدارس و مسجدمدرسه ها به‌عنوان یکی از مهم‌ترین گونه‌های بناهای تاریخی در معماری عصر صفویه اصفهان از جایگاه ویژه‌ای برخوردارند. مسجدمدرسه چهارباغ به‌عنوان یکی از شاخص‌ترین بناهای علمی مذهبی عصرصفویه و گنجینه‌ای از هنر کتیبه‌نگاری ایرانی اسلامی درخور توجه بیشتری است. کتیبه‌های این بنا علاوه بر ساختار چشم‌نواز دارای محتوا و مضامین عمیقی است که نیاز به شناسایی و طبقه‌بندی صحیح دارد. پژوهش حاضر تلاش دارد با رویکردی نو، به مطالعه کارکرد کتیبه‌های این بنا در بازتاب تعالیم و عظمت پیامبر (ص) بپردازد تا زمینه پاسخ به پرسش اصلی پژوهش یعنی اینکه کارکرد رسانگی در کتیبه‌های مسجدمدرسه چهارباغ چه جایگاهی داشته و بازتاب تعالیم و عظمت پیامبر (ص) در مضامین کتیبه‌ها شامل چه مواردی می‌باشد؟ فراهم آید. پژوهش حاضر از حیث روش، توصیفیتحلیلی بوده و جمع‌آوری اطلاعات به شیوه میدانی و کتابخانه‌ای صورت پذیرفته است، لازم به ذکر است که نمونه‌های موردمطالعه به‌صورت هدفمند انتخاب‌شده‌اند، همچنین روش تجزیه‌وتحلیل یافته‌ها کیفی است. بخشی از نتایج پژوهش حاضر گویای آن است که با توجه به طیف مضامین، ماهیت بنا و جایگاه ویژه آن، کارکرد رسانگی کتیبه‌های این بنا به‌مثابه یک رسانه تاریخیهنری در میان دیگر کارکردها شاخص‌تر است. همچنین مهم‌ترین پیام‌هایی که با محوریت پیامبر (ص) در ساختار و درون‌مایه کتیبه‌ها بازتاب می‌یابد شامل احادیث نبوی، سیاست مذهبی اسلام و شیعه با محوریت نبوت، ادعیه، الگوسازی از شخصیت پیامبر (ص) و مدح و ستایش ایشان در قالب‌های گوناگون است لازم به ذکر است که این مضامین بیشترین درصد فراوانی را در میان مضامین کتیبه‌های موردمطالعه در این پژوهش دارند و به لحاظ کیفیت اجرا و محل قرارگیری نیز بسیار بااهمیت هستند.

An analysis of the role of The Madresseh Chahar Bagh inscriptions as a media for transferring the teachings and grandeur of The Prophet(pbuh)

Chahar Bagh mosque/school has an important position as one of the most outstanding religious/academic monuments of the Safavid era in terms of Islamic engraving art. The present study, adopting a new approach, attempts to investigate the functions of the inscriptions of this monument in reflecting the teachings of the prophet in addition to expressing the extent of his magnificence. َAttempts have been made in order to provide a setting for answering the two main questions of the study which are:1what place did transferring function have in design and making of the inscriptions of the mosque/school?2 In what ways does the contents of the inscriptions reflect the teachings and grandeur of The Prophet?The study is developmental. It adopts a descriptiveanalytical method. The information was gathered through field and desk study. Also, the data were analyzed qualitatively.The results of the research indicate the following:With respect to the spectrum of contents, the form of the monument and its important position, the role of it as a tool for transferring Islamic ideologies is much more significant than its other functions.Furthermore, the most important messages centered around The Prophet(pbuh), were reflected in the content and structure of the inscriptions including: categorized Hadiths, the religious policy of Islam and Shiite with a focus on prophecy, supplications, modeling the personality of The Prophet and eulogy and praise for him in different ways.It should be mentioned that the afore mentioned contents constitute a huge percent of the contents and they have a significant importance in terms of quality of implementation and place as well.