مطالعه تطبیقی سفالینه‌های مراکز روستایی فعال کلپورگان، کوهمیتَگ و هولَنچَکان در بلوچستان ایران

سفالگری در بلوچستان ایران به عنوان بخش وسیعی از استان سیستان و بلوچستان، دارای پیشینه ای پربار است. امروزه این هنر ارزشمند و بومی در معدود روستاها و مراکز سفالگری این سرزمین به شیوه ای سنتی در حال جریان است. این مقاله سعی دارد با مطالعه تطبیقی سفالگری در مراکزی چون روستاهای »کَلپورگان «، »کوهمیتَگ « و »هولَنچَکان « بلوچستان، به وجوه اشتراک، افتراق و شاخصه های مهم سفالگری این سرزمین بپردازد؛ با این هدف که با شناخت ویژگی های سفالینه ها، به وجود تشابهات و تفاوت های احتمالی هنر آنان پی برده و با در نظر گرفتن ارتباط فرهنگی بین این مراکز، زمینه های تقویت ارزش های هویتی آنان را بیابد. از این رو به طرح این سوالات پرداخته است: 1 چه ارتباطی بین مراکز سفالگری بلوچستان شامل »کلپورگان «، »کوهمیتگ « و »هولنچکان « وجود دارد؟ 2 شاخصه های سفالگری بومی و فعال مناطق روستایی بلوچستان کدام است؟پژوهش پیش رو با استفاده از داده های گردآوری شده به صورت میدانی و کتابخانه ای و بهره گیری از روش توصیفی تحلیلی و با رویکرد تطبیقی به ارزیابی و مقایسه تطبیقی این سه منطقه تولید سفال در بلوچستان پرداخته است. با بررسی های انجام شده در نهایت این نتیجه حاصل شد که میان سفالینه های مراکز سفالگری بلوچستان تطابقاتی وجود دارد؛، از جمله تشابهاتی در حوزه ساخت، فرم و نقش پردازی دیده می شود که نشات گرفته از فرهنگ، سرزمین و جغرافیای مشترک قوم بلوچ است و در کنار آن وجود افتراق جزئی میان این سفالینه ها وجود دارد که ناشی از تفاوت های فردی سفالگران و شرایط طبیعی حاکم بر این مراکز است؛ بنابراین سفال این سه منطقه دارای روابط فرمی و محتوایی در ضمن ویژگی های منحصربه فرد هویتی است.

Comparative Study in Active Rural Pottery Centers of Kalpouregan, Koohmitag & Hoolanchagan in Balochistan of Iran

Pottery in Baluchistan, Iran as a large part of Sistan Baluchistan is historically rich. Nowadays, this valuable and native art are being performed as traditional method in certain villages and pottery center in the region. This paper which is a harmonistic study of pottery in places such as villages Kalporegan , Kohmytag and Holanchakan Baluchistan, proceeds with the similar , different and important characteristics of the country rsquo;s ceramics pottery. Aiming at identifying features, the study is also to find out the possible existing similarities and differences of their art, and to explore the domain by which one can strengthen values of their identity, considering the cultural communication among these centers. So, an attempt is made to answer the following questions: what is the relation between Baluchistan rsquo;s pottery centers? What are the main characteristics of native and active pottery of this region? The present study, using collected information field method and library studies through a descriptive analytical and a comparative approach, evaluates and compares these three potteryproducing regions in Baluchistan province. The investigation ultimately drew this conclusion that there is an accommodation between potteries of Baluchistan pottery centers; such as the similarities in the domain construction and forms of designing that come from culture and common geography of Baloch nation. Also there exists a distinction between potters which is due to their individual differences and natural situation of this center. Therefore, pottery in these three regions has got something to do with form and content, besides its unique features of identity.