بررسی کانی‌شناسی منطقه آلوده به آرسنیک بیجار در استان کردستان

آرسنیک به‌ عنوان یک عنصر سمی برای انسان شناخته شده است. فراوانی کانی‌ها می‌تواند بر میزان آرسنیک در محیط تاثیر داشته، در دست داشتن اطلاعات کافی از کانی‌ شناسی مکان ‌های آلوده می ‌تواند به مدل ‌های ژئوشیمیائی ارزیابی کننده برای اصلاح آن ‌ها کمک کند. به‌منظور بررسی کانی‌شناسی خاک‌ های آلوده به آرسنیک در منطقه بیجار، 83 خاک‌رخ بر اساس واحدهای شکل اراضی انتخاب و 229 نمونه خاک و 15 نمونه مواد مادری جمع‌آوری شدند. سپس آزمایش ‌های فیزیکی و شیمیایی معمول و مقدار آرسنیک کل خاک در کلیه نمونه‌ها اندازه‌گیری شدند. سپس بر اساس میزان آرسنیک (کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد) بر روی 13 خاک‌رخ کانی‌ شناسی رسی و پودری و بر روی نمونه‌ های مواد مادری کانی‌ شناسی پودری صورت گرفت. سنگ ‌های آذرین غنی از آهن و گلسنگ در مقایسه با سایر سنگ ‌ها دارای آرسنیک بیشتری بودند. مهمترین کانی ‌هایی رسی موجود در منطقه کائولینیت، اسمکتیت، کلریت و ایلیت و کانی ‌های مختلط میکااسمکتیت، میکاورمیکولیت و کلریتاسمکتایت هستند. مهمترین کانی ‌های آرسنیک ‌دار منظقه با توجه به نتایج کانی ‌شناسی پودری شامل انارگیت، آرسنولیت، اسفالریت، نیکولیت، آرسنات مس کلسیم، آرسنوسولوانیت و کبالتیت می‌ باشد. نوع و مقدار کانی‌ ها متفاوت بوده، اما مقادیر آن ‌ها رابطه واضح و مشخصی با مقادیر آرسنیک نشان نداد، فقط در افق ‌های زیرین پروفیل ‌هایی که مقادیر آرسنیک خیلی زیاد می ‌باشند، مقادیر کانی‌ های آرسنیک ‌دار بیشتر از بقیه بودند.