ارزیابی تغییرات اقلیم دیرینه به کمک ردیاب شیمیایی کلر در رسوبات منطقه غیر‎ ‎اشباع دشت اردبیل

در این تحقیق با روش ردیاب شیمیایی، ارتباط فرایندهای بارش، نفوذ و هیدروژئولوژی در دوره‌های مختلف گذشته به‌ منظور تعیین دوره‌ های اقلیمی دیرینه، در دشت اردبیل ارزیابی شده است. وقوع خشک و ترسالی‌ های متوالی در دوره ‌های گذشته، در این روش با ارزیابی پروفیل ‌های کلراید در شش پروفیل حفرشده در دشت اردبیل، مشخص شد. برای معین شدن زمان وقوع خشک و ترسالی ‌ها در اعماق پروفیل‌ ها، سن آب‌های قرارگرفته در اعماق خاک به‌ وسیله معادله و منحنی‌ های مربوط، محاسبه‌شده که سن برآورد شده املاح رسوبات دشت اردبیل در روش رابطه ادموندآلیسون از 737 سال در پروفیل ایمیچه تا 4511 سال در پروفیل قره لر متغیر بود. در 1100 سال اخیر، دو ترسالی و دو خشکسالی عمده ثبت شد. آخرین خشکسالی در 116 سال پیش با 202 میلی ‌متر بارش و دومین خشکسالی در 473 سال پیش با 83 میلی‌ متر بارش برآورد شد. در همین دوره آخرین ترسالی در 210 سال پیش با 451 میلی‌متر بارش و دومین ترسالی در 735 سال پیش با 703 میلی ‌متر بارش ثبت شد که این ترسالی بیشترین مقدار بارش برآورد شده در کل دوره 3600 به‌ دست ‌آمده بوده است. دشت اردبیل از 1100 تا 2900 سال پیش به مدت 1800 سال یک خشکسالی متوسط را تجربه کرده که نشان ‌دهنده طولانی بودن دوره‌ های خشکسالی ها در این دشت است. در دوره 2900 تا 3550 سال پیش دوره ترسالی با نوساناتی اتفاق افتاده است. با توجه به این موضوع منطقه اردبیل یک‌روند به‌سوی خشک‌ سالی در پیش دارد. البته در این روند خشکسالی، دوره‌ های تر و خشکسالی با تغییرات اقلیمی کمتر، می‌ تواند اتفاق بیافتد.