گزارش فنی: بررسی روند تغییرات مورفولوژی رودخانه زرینه‌رود با استفاده از سامانه اطلاعات ‏جغرافیایی

انجام فعالیت‌های عمرانی در سرشاخه‌ها و بخش میانی حوزه های آبخیز تغییرات مورفولوژی بستر در بخش انتهایی را به‌دنبال دارد. شناخت تغییرات حادث شده و اثرات آن بر موفولوژی بستر و اراضی مجاور رودخانه برای ساماندهی و  تثبیت بستر، ضروری است. این پژوهش با هدف شناخت مورفولوژی رودخانه و روند تغییرات حریم بستر طی 50 سال گذشته در بازه‌ای به طول 25 کیلومتر در بخش انتهایی رودخانه زرینه‌رود و استان آذربایجان غربی انجام شد. برای این کار از عکس‌های هوایی سال‌های 1334 و 1346 به مقیاس 50000: 1 و 20000: 1، نقشه‌های توپوگرافی سال 1375 به مقیاس 50000: 1 و تصاویر spot سال 1382 استفاده شد. بررسی ها نشان داد که وسعت حریم بستر از 561.1  هکتار به 221.3 هکتار کاهش یافته و مورفولوژی بستر و شکل ظاهری قوس‌ها متحول شده است. وسعت سدهای ماسه‌ای در داخل بستر در سال‌های 1346 و 1382 به‌ترتیب 13.68 و 2.86 هکتار بوده که نشان‌دهنده نوسانات زیاد آبدهی و تغییر شرایط هیدرولوژیکی و هیدرولیکی رودخانه است. تعداد پیچان‌رودها از چهار مورد به سه مورد تقلیل یافته و بستر رودخانه در ابتدای بازه از حالت پیچان‌رودی خارج و حالت مستقیم و شریانی پیدا کرده است. بیشترین عامل تاثیرگذار در تغییرات مورفولوژی، تغییر در رژیم هیدرولوژیکی به‌دلیل احداث سد، کاهش قابل ملاحظه رواناب در رودخانه و انباشت بار رسوبی در مسیر بستر است.