تجزیه و تحلیل زمانی و مکانی جریان حداقل در حوزه آبخیز کرخه

خشکسالی هیدرولوژیک از روش‌های مختلف قابل بررسی می باشد. یکی از راه های متداول، استفاده از شاخص های جریان حداقل است. در این مطالعه به‌منظور بررسی ماهیت، تعیین مناطق همگن، استخراج روابط منطقه‌ای و همچنین، بررسی روند جریان حداقل حوزه آبخیز کرخه، از داده های 13 ایستگاه هیدرومتری در دوره آماری 20001960 استفاده شد. پس از کنترل کمی و کیفی و بازسازی داده‌ها، با استفاده از منحنی­های تداوم جریان شاخص های q­75 ،q90 و q95 و با تحلیل فراوانی جریان کم 10 و 30 روزه شاخص های q10,5، q10,50، q10,100، q30,5، q30,50 و q30,100 و چند شاخص دیگر استخراج شد. سپس به کمک برخی عوامل فیزیوگرافی، اقلیمی، زمین‌شناسی و پوشش گیاهی به تجزیه و تحلیل منطقه‌ای این شاخص‌ها پرداخته شد. برای این منظور از روش تحلیل خوشه‌ای مرتبه‌ای و رگرسیون گام به گام استفاده شد. در نهایت نیز سری زمانی شاخص‌ها از لحاظ وجود روند ارزیابی شد. نتایج نشان می دهد که از بین شاخص های محاسبه شده q95 و q10,100 کمترین مقدار را دارند که با افزایش دوره بازگشت مقادیر این شاخص ها کاهش می یابد. از طرف دیگر سال‌های 1999-1998، 2000-1999 و 2001-2000 در اکثر ایستگاه ها شدیدترین و طولانی ترین خشکسالی ها را تجربه کرده‌اند. بررسی توزیع مکانی شاخص‌ها نیز بیانگر وضعیت بهتر قسمت‌های جنوب شرقی حوضه نسبت به مناطق شمالی و جنوبی حوضه از نظر خشکی می‌باشد. نتایج آنالیز خوشه‌ای منطقه را به دو واحد همگن تقسیم کرد که در هر یک از این واحدها و در کل منطقه روابط منطقه‌ای با سطح معنی‌داری 0.01 استخراج شد که بررسی این روابط نشان می‌دهد که در منطقه یک عامل ارتفاع، در منطقه دو تراکم زهکشی و در کل منطقه عامل مساحت و تراکم زهکشی بیشترین تاثیر را دارند. از طرف دیگر طبق آماره اسپیرمن و من کندال جریان حداقل در سرشاخه‌های حوضه دارای روند منفی طی دوره آماری می‌باشند.