تعیین روابط عمق-سطح-مدت بارش در ناحیه شمالی استان آذربایجان غربی

در طراحی سازه‌‌های هیدرولیکی و پروژه‌های کنترل سیلاب، محاسبه و برآورد مقدار دقیق سیلاب ضروری است. تخمین دقیق میزان رواناب و سیلاب، مستلزم داشتن اطلاعات جامع و دقیق از وضعیت و میزان بارندگی و بارش طراحی است. با توجه به تغییرات مکانی بارندگی، تهیه روابط عمق-سطح-مدت بارندگی، این امکان را فراهم می‌آورد تا بتوان الگوی مناسبی برای برآورد میزان باران طراحی در هر منطقه ارایه نمود. از این‌رو، روابط عمق-سطح-مدت بارش برای ناحیه شمالی استان آذربایجان‌غربی با مساحت 11592 کیلومتر مربع بررسی شد. تعداد ایستگاه‌های موجود که آمار و اطلاعات آن‌ها مورد استفاده قرار گرفت، شامل 50 ایستگاه باران‌سنجی و چهار ایستگاه ثبات بود که از بین آن‌ها، تعداد 11 رگبار فراگیر و حداکثر، برای منطقه مورد مطالعه انتخاب و منحنی بارش تجمعی آن‌ها ترسیم شد. با استفاده از ایستگاه‌های ثبات، بارش‌های یک، سه، شش، نه، 12، 18 و 24ساعته برای ایستگاه‌های معمولی استخراج و برای هر یک از آن‌ها، معادله گرادیان با برقراری رابطه بین ارتفاع و بارندگی محاسبه شد. معادله گرادیان هر بارش برای ترسیم خطوط هم‌باران در gis وارد و برای هر بارش سطح بین خطوط هم‌باران، مساحت افزایشی، حجم بارش خالص، حجم بارش تجمعی و متوسط حداکثر بارش مشخص شد. سپس منحنی اولیه dad هر بارش رسم شد و در آن، هر بارش در پایه زمانی یک، سه، . . . و 24ساعته به ازای هر سطح معین بارش محاسبه و برای دستیابی به منحنی‌های نهایی dad در پایه‌های زمانی مذکور، میانه مقدار بارش به ازای سطوح معین برای بارش‌های انتخابی استفاده شد. نتایج نشان داد حداکثر بارش سطح یک کیلومتر مربع مربوط به بارش 18ساعته با مقدار 42 میلی‌متر و حداقل آن مربوط به بارش یک‌ساعته با 4.29 میلی‌متر است. همچنین، منحنی‌های نه و 12 ساعته نشان دادند که در مساحت‌های مختلف تفاوت چندانی با هم ندارند. مقایسه منحنی‌های 18 و 24ساعته نشان داد که این منحنی‌‌ها در مساحت‌های کمتر بر روی هم تقریبا منطبق بوده و در مساحت‌های بالاتر، منحنی 18ساعته بالاتر از منحنی 24ساعته قرار گرفته است که ممکن است به‌دلیل کمبود رگبار با ‌تداوم 24 ساعته در این منطقه ‌باشد و در نتیجه این منحنی باید با احتیاط مورد استفاده قرار گیرد. در مقایسه منحنی‌‌های 18 و 24ساعته تا مساحت 2500 کیلومتر مربع مقدار بارش یکسان است.