ارزیابی اثربخشی پروژه پخش سیلاب جاجرم با استفاده از معیارهای اقتصادی و نظرات ساکنین حاشیه طرح

مهار سیلاب‌ها، تغذیه مصنوعی سفره‌های آب زیرزمینی و بهینه‌سازی بهره‌وری از منابع آب و خاک از جمله مهمترین اهدافی هستند که در اجرای پروژه‌ های پخش سیلاب مد نظر قرار می ‌گیرند. هدف از این پژوهش، ارزیابی و تعیین میزان اثربخشی طرح پخش سیلاب جاجرم است. به این منظور، در این تحقیق، ارزیابی اثربخشی اقتصادی پروژه پخش سیلاب با استفاده از ارزش خالص فعلی و نسبت فایده به هزینه از طریق بررسی درآمد حاصل از ذخیره منابع آب و افزایش تولید علوفه و تعیین هزینه‌های احداث و نگهداری پروژه پخش سیلاب در ایستگاه جاجرم مورد مطالعه قرار گرفت. همچنین، از طریق پرسش‌نامه مردمی اقدام به ارزیابی اثرات طرح پخش سیلاب جاجرم شد. نتایج نشان داد که ارزش خالص فعلی طرح پخش سیلاب مورد بررسی با لحاظ نرخ بهره اعلامی از سوی بانک مرکزی برابر با 262258 میلیون ریال به‌دست آمد. این امر نشان می‌دهد که پروژه پخش سیلاب جاجرم بر اساس ارزیابی دارای توجیه اقتصادی بوده و سرمایه‌گذاری در آن توجیه‌ پذیر است. همچنین، ارزیابی اثرات پروژه پخش سیلاب از دیدگاه بهره‌برداران حاشیه طرح، بیانگر آن است که مردم منطقه از اجرای این طرح رضایت نسبی دارند. به ‌ویژه این‌که از دیدگاه مردم، پروژه پخش سیلاب جاجرم از نظر رسیدن به اهداف اولیه (کاهش خسارت‌های سیل و ذخیره آب در دوره ‌های خشک) و اهداف ثانویه (بهبود مراتع منطقه و تولید علوفه) موفق بوده است.

evaluating the effectiveness of flood spreading projects using economic criteria and residents’ view points

flood control projects, artificial recharge of ground water aquifers, and optimizing the efficiency of water and soil resources are the most important benefits that have been achieved as a result of the construction of flood spreading stations in the country. the aim of this research is assessment and determination of effectiveness of jajarm flood spreading project. for this purpose was the economic evaluation of flood spreading project using net present value (npv) and benefit/cost/ ratio studies in jajarm station. the social impacts of the jajarm flood plan were also assessed through a popular questionnaire. results showed that npv was 262258 million rials with discount rate according to the central bank. this shows that the jajarm flood project is economically justified on the basis of economic evaluation and that investment is economical. the evaluation of the impacts of the floodplain project from the view point of the users of the project margin, also indicates that the people of the region are relatively satisfied with the project. particularly people’s satisfaction with the role of the flood spreading project in reducing flood damage to residential, land and communication areas in the region is significant.