شبیه‌سازی نقشه کاربری اراضی سال 2026 با استفاده از مدل Clue-S در حوزه آبخیز رحیم‌آباد

امروزه با افزایش جمعیت، کاربری اراضی به‌ منظور برآورد نیازها تغییر کرده است که همین موضوع، اطلاع از وضعیت آینده کاربری اراضی را با اهمیت‌ تر کرده است. بررسی تغییرات کاربری اراضی، نقش اساسی در مطالعات زیست ‌محیطی، مدل سازی و شبیه‌ سازی تغییرات کاربری اراضی و مدیریت منابع آب داشته، مدیران را در برنامه ریزی بهتر کاربری اراضی یاری می ‌دهد. لذا در این پژوهش، ابتدا نقشه کاربری اراضی حوزه آبخیز رحیم ‌آباد برای سال‌ های 1999 و 2016 به ترتیب با استفاده از سنجنده ‌های etm+ و landsat 8 در محیط نرم‌ افزار envi5.3 استخراج شد که ضریب کاپا برابر 95 درصد و صحت کلی برابر 97 درصد، حاکی از دقت بالای نقشه کاربری 2016 بود. سپس، نقشه‌ های عوامل موثر بر تغییر کاربری اراضی شامل نقشه ‌های فاصله از جاده، فاصله از رودخانه، فاصله از شهر، فاصله از روستا، فاصله از گسل، زمین‌شناسی، بافت خاک، بارش، تبخیر، مدل رقومی ارتفاع، شیب، سطح آب زیرزمینی و مقدار تابش خورشیدی در محیط arcgis 10.6 تهیه شدند. آن گاه، با استفاده از رگرسیون لجیستیک، نقش عوامل موثر بر کاربری اراضی تعیین شد و برای ارزیابی رگرسیون لجیستیک، از منحنی roc استفاده شد. در نهایت، نقشه کاربری اراضی حوضه مطالعاتی برای سال 2026 با استفاده از مدل clues شبیه ‌سازی شد. نتایج حاصل از پژوهش حاضر، نشان داد که میزان سطح زیر منحنی roc برای کاربری ‌های مرتع، اراضی دیم، اراضی آبی، پهنه آبی و مسکونی به‌ ترتیب برابر 0.9، 0.88، 0.9، 0.92 و 0.91 است که بیان گر دقت قابل‌قبول روش رگرسیون در بررسی عوامل موثر بر کاربری اراضی است. همچنین، بیشترین تغییرات کاربری اراضی در سال 2026، مربوط به تبدیل کاربری مرتع به کاربری دیم خواهد بود و 6.47 درصد کاربری مرتع، کاهش و 18 درصد کاربری دیم افزایش خواهد یافت.

Simulation of land use map in 2026 using CLUE-s model in Rahim-Abad Basin

Today, with the increase in population, land use has been changed to meet the needs, which has made it more important to know the future status of land use. Investigating land use changes plays a fundamental role in environmental studies, modeling and simulation of land use changes and water resources management and helps managers in better land use planning. So, in this research, first, the land use map of RahimAbad Basin was extracted for 1999 and 2016, using ETM+ and Landsat 8 sensors in ENVI5.3 software environment, with a kappa coefficient of 95% and overall accuracy of 97% that indicates the high accuracy of the 2016 map.Then, the maps of affecting factors on land use change including maps of distance from the road, distance from the river, distance from the city, distance from the village, distance from the fault, geology, soil texture, rainfall, evaporation, elevation digital model, gradient, groundwater level and the amount of solar radiation were prepared in ArcGIS 10.6.After, using logistic regression, the role of effective factors on land use was determined and the Relative Operating Characteristics curve (ROC) was used to evaluate the logistic regression. Finally, the land use map of the study basin was simulated for 2026 using the CLUEs model.Results showed that the area under the ROC curve was 0.9, 0.88, 0.9, 0.92 and 0.91 for grasslands, rainfed lands, irrigated lands, water and, residential zones, respectively, which expresses the acceptable accuracy of the regression method in investigation of affecting factors on land use.Also, the most changes of land use in 2026 would be related to conversion of rangelands to rainfed lands, and 6.47% rangelands would decrease and 18% rainfed lands would increase.