بررسی اثر ماسه بادی بر افزایش رطوبت در منطقه ریشه با استفاده از دو روش آبیاری

فرسایش خاک چالش مهم مناطق خشک و نیمه‌ خشک است که باعث کاهش محصول و هدر رفت خاک می ‌شود. عدم بهره برداری مناسب از عرصه ‌های طبیعی سبب ایجاد فرسایش شده است. این پژوهش در شمال سیستان انجام گرفت و هدف از اجرای آن شناسایی تاثیر ماسه بادی بر افزایش رطوبت در منطقه ریشه بوده است. برای اجرای پژوهش، سه نمونه خاک از عمق صفر تا 50 سانتی متری برداشته شد و ویژگی‌ های اسیدیته، شوری، کربن، مجموع کلسیم و منیزیم، پتاسیم قابل جذب، سدیم قابل جذب، سدیم محلول، فسفر قابل جذب، مجموع کاتیون‌ها و بافت خاک آزمایش شدند. این پژوهش دارای هشت تیمار شامل نهال، خاک و آبیاری بود که به ‌صورت اسپلیت اسپلیتپلات در سه تکرار به مدت دو سال انجام شد. در تیمار ماسه بادی بعد از کاشت نهال در هر چاله، یک لایه 20 سانتی ‌متری ماسه بادی روی خاک ریخته شد. در این آزمایش رطوبت خاک به ‌طور ماهانه و رشد گیاه در فصول رشد اندازه‌گیری ‌شد. تجزیه و تحلیل آماری داده ‌ها با استفاده از نرم‌افزار mstat صورت گرفت. یافته‌ ها نشان دادند که مقدار رطوبت در تیمارهای همراه ماسه بادی نسبت به سایر تیمارها 28 درصد بیشتر و از لحاظ آماری در سطح 0.01 تفاوت معنی دار بین میانگین آن ها وجود دارد. تجزیه و تحلیل آماری روی اهمیت روش ‌های به‌ کار گرفته برای رطوبت نشان داد که ماسه بادی به همراه آبیاری زیر سطحی نهال توت در طبقه a و سایر تیمارها در طبقه b قرار داشتند. همچنین اندازه‌ گیری ارتفاع، تاج پوشش، قطر و تعداد شاخه نشان داد که نهال ‌های تیمار همراه با لایه شنی توت با روش آبیاری زیر سطحی رشد مناسب‌تری نسبت به دیگر تیمارها داشت و از لحاظ آماری نیز در سطح 0.01 اختلاف معنی‌ داری بین آن ها مشاهده شد. نتیجه‌ گیری می ‌شود، ماسه بادی باعث قطع صعود کاپیلاریته، تقلیل تبخیر خاک، افزایش رطوبت در منطقه ریشه و باعث حفاظت از آب و خاک می ‌شود.

Effect of sand on increased moisture in the root zone using two methods of irrigation

Soil erosion is an important chalenge in arid and semiarid regions which has a negative impact on soil productivity and lose soil. Improper management of natural resources causes soil erosion. This reaearch was implemented in the north of Sistan and its aim was to idintyfy the effect of sand on increased moisture in the plant root zone. For this pupose, three soil samples were collected from 050 cm depth and their pH, EC, C, Ca, Mg, K, Na, ESP, available phosphor, cations and texture were tested. This research had eight treatments including plant, soil and irrigation which have been done in split splitplot in four  replication durig tow years. After plating a 20 cm layer of sand was applied on the soil surface in each pit. In this experiment, soil moisture was measured monthly and plant growth was measured in growing season. Statistical analysis of the data was performed using MSTAT software. Result showed that the amount of moisture was 28% higher in sand compared to other treatments at the level of 99%. According to the findings of statistical analysis on the impotance of methods used for soil moisture, the sand along with subsurface irrigation of toot had better groth at the level of 99% and were in class A and the other treatments were in class B. The conclusion was that sand causes decreasing in capillary, reducing soil evaporation, increasing moisture around root zone of the plants and water and soil conservation.