تحلیل پویایی انسجام سازمانی در راستای استقرار حکمرانی حوزه آبخیز، مطالعه موردی: شهرستان سرایان، خراسان جنوبی

حکمرانی ﻣﺸﺎﺭﻛﺘﻲ حوزه آبخیز ﻳﻚ ﻧﮕﺮﺵ ﺟﺎﻣﻊ ﺑﺮﺍﻱ ﺟﻠﺐ ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ ﻓﺮﺩﻱ ﻭ ﮔﺮﻭﻫﻲ ﺑﻴﻦ بهره‌برداران و نهاد‌های فعال در یک عرصه است ﻛﻪ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ نیل به ﺍﻫﺪﺍﻑ غایی نهاد و بهره‌بردار ﻭ همچنین، ﺑﻬﺒﻮﺩ ﻣﺴﺘﻤﺮ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﺍﺑﻌﺎﺩ تلاش می‌کند. این مطالعه با هدف تحلیل اثربخشی و پویایی رویکرد جامع‌نگری با تاکید بر انسجام سازمانی در راستای استقرار حکمرانی مشارکتی حوزه آبخیز سه قلعه در شهرستان سرایان استان خراسان جنوبی انجام ‌گرفته است. برای دستیابی به این هدف، شاخص‌های سطح کلان در شبکه همکاری بین دست‌اندرکاران سازمانی در دو بازه زمانی قبل و بعد از اجرای یک پروژه جامع‌نگر در استان خراسان جنوبی با استفاده از روش تحلیل شبکه اجتماعی سنجش شده‌اند. نتایج نشان‌دهنده روند مثبت و افزایشی در پویایی انسجام سازمانی با اجرای رویکرد جامع‌نگری است که بر اساس میزان شاخص‌های تراکم (در قبل از اجرا: 54.1، در بعد از اجرا: 74.2)، دوسویگی پیوندها (در قبل از اجرا: 48.8، در بعد از اجرا: 67.32) و میانگین فاصله ژئودزیک (در قبل از اجرا: 1.37 و در بعد از اجرا: 1.25) و با تقویت روابط برون بخشی زمینه برای کاهش تمرکز در تصمیم‌گیری‌ها فراهم ‌شده است. بنابراین، تحلیل شبکه اجتماعی و رویکرد برون بخشی در عملیاتی کردن سیاست‌ها برای مدیریت پایدار منابع طبیعی امری ضروری است و روش تحلیل شبکه اجتماعی ابزاری کاربردی برای شناسایی فرصت و چالش‌های پیش روی مدیران منابع طبیعی در راستای تقویت انسجام سازمانی است.

Analysis of the dynamic of organizational cohesion for establishing collaborative governance of watershed, case area: Sarayan District, South Khorasan

Watershed collaborative governance is a holistic approach for attracting individual and communal involvement of active institutions and stakeholders of a specific arena, in line with ultimate objectives of both the institution and user and constant improvement at all dimensions. Present study was carried out in Sarayan district of South Khorasan Province within Se Ghale Watershed and analyzed the effectiveness of holistic projects through quantifying measures taken for establishing collaborative governance of watershed. Analysis based on the results of holistic projects reveals new horizons for future projects in other watershed areas. Macrolevel indicators of stakeholders’ network were measured through social network analysis method before and after implementation of a collaborative project in South Khorasan Province. A positive trend was found out following project implementation. Macrolevel indicators including the level of density (54.1 prior project implementation and 74.2 post project implementation), reciprocity (48.8 before and 67.32 after project implementation), centralization of outgroup and ingroup ties, average geodesic distance (1.37 preproject and 1.25 postproject implementation) reinforce crosssectoral links and pave the way for less centralized decisionmaking. This is a proof in favor of applying network analysis and crosssectoral approach in operationalizing policies of sustainable natural resources management. What’s more, this new approach will be rather useful for administrators and planners and it will reinforce organizational cohesion of policymaking network.