بررسی ویژگی‌های خشکسالی استان‌های شمال غربی کشور با کاربرد نمایه دهک‌ها

بررسی رخداد خشکسالی به‌عنوان حادثه‌ ای محیطی از جایگاه ویژه ‌ای در مدیریت منابع طبیعی و نیز برنامه ‌ریزی ‌های مرتبط با مدیریت منابع آبی برخوردار است. در این تحقیق، اقدام به بررسی ویژگی ‌های خشکسالی در ایستگاه ‌های منتخب سینوپتیکی اردبیل، خوی، ارومیه، تبریز، زنجان، سنندج و سقز در شمال غربی کشور با کاربرد نمایه دهک ‌ها شد. ابتدا، پس از بازسازی نواقص آماری ماهانه ایستگاه‌ ها در دوره 38 ساله آماری 2014-1977، سری زمانی بارندگی هر یک از ایستگاه ‌ها با کاربرد روش تبدیل باکسکاکس نرمال‌سازی شد. سپس، اقدام به محاسبه نمایه دهک ‌ها در مقیاس‌های زمانی مختلف ماهانه، فصلی و سالانه مبتنی بر داده‌های ماهانه‌ی بارش نرمال شده ایستگاه‌ ها، در دوره آماری 2014-1977 در محیط نرم‌افزاری matlab و dip شد. سپس، اقدام به محاسبه ویژگی ‌های خشکسالی (شدت، مدت و فراوانی) در هر یک از ایستگاه ‌های منتخب سینوپتیک شد. همچنین، در این تحقیق، به‌منظور آگاهی از روند تغییرات بارش در دوره آماری 38 ساله مورد مطالعه (2014-1977)، اقدام به تعیین روند تغییرات بارش ایستگاه‌های منتخب در مقیاس‌ های زمانی مختلف در دوره آماری 19 ساله نخست (1995-1977) و مقایسه با روند تغییرات بارش در دوره 38 ساله آماری با کاربرد آزمون روند منکندال و نیز تعیین تغییرات مقادیر متوسط بارش در دو دوره متوالی 19 ساله آماری (1995-1977 و 2014-1996) شد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان‌دهنده کاهش بارش متوسط سالانه کلیه ایستگاه‌ها در دوره دوم نسبت به دوره مبنا است. همچنین، نتایج نشان ‌دهنده رخداد خشکسالی ‌های با شدت، مدت و فراوانی مختلف در ایستگاه ‌های منتخب سینوپتیکی شمال غربی کشور است. همچنین، نتایج نشان‌دهنده روند نزولی تغییرات بارش در ایستگاه‌ های سینوپتیک سقز و سنندج در مقیاس زمانی سالانه است. این در حالی است که ایستگاه‌ های فاقد روند سقز و زنجان در دوره آماری 1995-1977، دارای روندهای نزولی و صعودی در برخی از مقیاس ‌های زمانی در دوره آماری 2014-1977 شده ‌اند.