بررسی تغییرات الگوی جریان در دشت موسیان و ارزیابی تاثیر آن در تغییر دینامیک منطقه

در حوضه دشت موسیان آبراهه‌های متعددی وجود دارد که به ‌طور مرتب مسیر جریان‌های سطحی را تغییر داده، خسارت‌های فراوانی برای ساکنین این حوضه به ‌بار می‌آورد. یکی از روش‌های جلوگیری و یا کاهش خطرات تغییر الگوی جریان، مهار و پخش جریان‌های سطحی بر روی مخروط‌ افکنه‌های نفوذپذیر، اجرای عملیات سازه‌ای و بیولوژیکی می‌باشد. بنابراین، دو هدف در این پژوهش دنبال می ‌شود: اول، مقایسه تغییرات الگوی جریان دشت موسیان در عرصه پخش سیلاب و عرصه مجاور (شاهد) که هیچگونه اقدامات سازه‌ای و بیولوژیکی در آن انجام نشده است. دوم، ارزیابی تاثیر این تغییرات در دینامیک و کاربری اراضی منطقه می‌ باشد. برای این منظور، از تصاویر ماهواره‌ای لندست هفت و هشت سنجنده ‌های +tm ،etm ،etm به‌ ترتیب مربوط به سال‌های 1376، 1380 و 1392 استفاده شد. همچنین، روابط بین کمیت ‌های مورفولوژیکی در عرصه پخش و شاهد قبل و بعد از پخش سیلاب محاسبه شد. سپس، تاثیر تغییرات الگوی جریان در دینامیک و کاربری اراضی منطقه ارزیابی شد. نتایج به‌ دست آمده نشان داد، عملیات سازه‌ ای و بیولوژیکی عامل اصلی تغییر الگوی جریان در این دشت است. روابط بین کمیت ‌های مورفولوژیکی قبل و بعد از پخش سیلاب نشان داد که شاخص تراکم زهکشی از 1.5 به 0.94 کیلومتر بر کیلومتر مربع و نسبت انشعاب از 3.11 به 11.45 تغییر یافته است، که بیان کننده ثبات الگوی جریان در عرصه پخش سیلاب نسبت به شاهد می ‌باشد. کنترل و کاهش سیلاب، تغذیه متوسط سالانه 9.1 میلیون مترمکعب، روند کاهشی میانگین نفوذپذیری در عرصه ‌های پخش و شاهد به ‌ترتیب نفوذ پایه 13.57 و 17.95 سانتی‌ متر بر ساعت، کاهش ذرات شن و افزایش ذرات رس و سیلت در عرصه پخش نسبت به شاهد، افزایش سطح زیرکشت در حدود 2410 هکتار، افزایش تولید علوفه 109 کیلوگرم بر هکتار، افزایش 254181 اصله درخت و تعداد 62 حلقه چاه از دیگر نتایج تاثیر تغییر الگوی جریان در دینامیک و کاربری اراضی منطقه موسیان است.