اثر کاربرد سطوح مختلف مس و روی بر برخی صفات رشدی، غلظت مس و روی و بازده و عملکرد اسانس ریحان (Ocimum Basilicum L.‌)

مس و روی از عناصر کم‌مصرف ضروری هستند که جزء فلزات سنگین نیز طبقه­بندی می­شوند و نقش­های ساختاری و عملکردی در فرآیندهای متابولیکی گیاهان برعهده دارند. به­منظور بررسی اثر غلظت‌های مختلف مس و روی بر برخی صفات رشدی، غلظت مس و روی و میزان اسانس، تحقیقی در قالب آزمایش فاکتوریل با طرح پایه کاملاً تصادفی با سه سطح مس (صفر، 5 و 25 میلی­گرم در کیلوگرم خاک به­صورت سولفات مس) و سه سطح روی (صفر، 10 و 50 میلی­گرم در کیلوگرم خاک به­صورت سولفات روی) در سه تکرار و در یک خاک آهکی در شرایط گلخانه اجرا گردید. نتایج نشان داد که اثر مس و روی بر وزن تر و خشک ریشه، شاخص کلروفیل (spad) و عملکرد اسانس معنی­دار و اثر متقابل عناصر مس و روی بر سطح برگ و غلظت مس و روی اندام هوایی معنی­دار بود. حداکثر مساحت برگ (13/2935 سانتی­متر مربع) مربوط به ترکیب تیماری مس 5 و روی 10 میلی­گرم بر کیلوگرم و حداقل میزان آن (57/2061 سانتی­متر مربع) مربوط به­ ترکیب تیماری مس 25 و روی 50 میلی­گرم بر کیلوگرم به­دست آمد. بیشترین غلظت مس در بخش هوایی به میزان 53/25 میلی­گرم بر کیلوگرم در تیمار cu25zn10 و بیشترین غلظت روی به میزان 43/153 میلی­گرم بر کیلوگرم در تیمار cu5zn50 حاصل شد. بیشترین عملکرد اسانس نیز (‌12/101 و 73/105 میلی‌گرم بر گلدان) به­ترتیب در تیمار 5 میلی­گرم بر کیلوگرم مس و 10 میلی­گرم بر کیلوگرم روی به­دست آمدند. براساس نتایج این آزمایش به­نظر می­رسد مس و روی در غلظت­های پایین موجب تحریک رشد، افزایش زیست توده و عملکرد اسانس در گیاه دارویی ریحان می­شود درحالی­که غلظت­های بالای آن ممکن است سبب بروز برخی اثرات سمی گردد.